|
10
Июнь
17
ishga doir nazariy material yoki masala) bilan o‘rganuvchi subyekt (o‘quvchi) orasidagi o‘zaro
harakatlarning.о’ziga.xos.bo‘lgan.turiga.muammoli.vaziyat.deyiladi.
Muammoli. vaziyat. —. bu. o‘quvchilarni. o‘rganilayotgan. mavzu.
materialidagi fakt va tush-
unchalarning qanday hosil bo‘lishini bilmaslikdan, mavzu materialining tub mohiyatini ochib
beruvchi tushunchalarni o‘rganilayotgan mavzu materialiga tatbiq qila olmaslik paytida vujud-
ga.keladigan.intellektual.qiynalishdir...
Muammoli.vaziyatning.roli.va.ahamiyatini.aniqlash.
o‘quvchilarning. tez. fikrlash. faoliyatini. psixologik,. pedagogik. qonuniyatlarini. hisobga. olish.
asosida. o‘quv. jarayonini. qayta. qurish. muammoli. ta’limning. asosiy. g‘oyasini. belgilab. beradi..
Muammoli ta’limda bilimning deyarli katta qismi o‘quvchilarga tayyor holda berilmaydi, balki
o‘quvchilar tomonidan muammoli vaziyatlarni mustaqil hal qila bilish faoliyati jarayonida egal-
lab.olinadi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1..s..alixonov..Matematika.o‘qitish.metodikasi
2..zaripov.K..Yangi.pedagogik.texnologiyani.tatbiq.etish.bosqichlari.
3..Yo‘ldoshev.J
.
Yangi.pedagogik.texnologiya.
125
10
Июнь
17
BOSHLANG‘ICH TA’LIMNING O‘ZIGA XOSLIGI
Shermatova Diloromxon Valiyevna
O‘zbekiston tumani11-maktab
boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi
tel:91-697-50-80
e-mail:shermatova@gmail.com
Annotatsiya:
ushbu maqolada boshlang‘ich sinf o‘quvchilari bilan ishlash, o‘qituvchining ish
faoliyati. jarayoni. hamda. boshlang‘ich. sinf. o‘qituvchisining. vazifasi. xususida. fikr-mulohazalar.
yoritilgan
Kalit so‘zlar:
boshlang‘ich ta’lim, metodika, o‘quvchi va o‘qituvchi munosabati
Hozirki kunda ta‘lim sifatini rivojlantirish yo‘lida juda ham keng ko‘lamli ishlar olib
borilmoqda..Maktabgacha.ta‘lim.muassasasidan.boshlab.oliy.ta‘limgacha.mutaxasislari,.jonkuyar.
ustozlar,.olimlar,.ta‘lim.sohasida.ishlovchi.xodimlar.oldidagi.asosiy.masala.hisoblanadi..ayniqsa,.
boshlang‘ich.ta’limni.o‘qitish.eng.dolzarb.masaladir.
Boshlang‘ich. ta‘lim. inson. hayotida. asosiy. o‘rinni. egallaydi.. Ya‘ni. poydevor. hisoblanadi..
Poydevori mustahkam inshoat ming yillar xizmat qilganidek, bolalar savodxonlik davrida va
undan keyingi boshlang‘ich sinf davrida olgan bilimlari “toshga o‘yilgan naqsh” kabi muxrlanib
qoladi..Keyinchalik.esa.o‘z.kasbga.bo‘lgan.qiziqishlari.shakllanib.boradi..Bolaga.tez-tez.qaysi.
kasbni tanlamoqchi ekanligini va kasblar haqida har bir darsda to‘xtalib o‘tish ularni kelajak
haqida. o‘ylash. mahoratlarini. oshiradi.. shu. bilan. bir. qatorda. ustozning. ota-ona. bilan. olib.
boriladigan. muloqoti. bola. ta’lim. va. tarbiyasida. ulkan. yutuqlarga. erishishiga. sabab. bo‘ladi..
Boshlang‘ich.sinfda.yaxshi.o‘qigan.o‘quvchi.yuqori.sinfga.o‘tganda.ham.faol.bo‘ladi..agarda.
fan.o‘qituvchilari.talabchan.bo‘lsa..Odatda.boshlang‘ich.sinfda.bitta.ustoz.asosiy.fanlardan.dars.
berganligi. bois,. o‘quvchi. shu. darslardan. faol. ishtirok. etadi.. Do‘stlaridan. orqada. qolmaslikka.
intiladi..Har.kuni.baho.oladi..ustoz.dars.jarayonida.ta‘limiy,.aqliy.o‘yinlar.o‘ynatish.davomida.
darsni.qiziqarli.va.tushunarli.o‘tishiga.erishadi..Buni.barcha.ustozlar.muhim.ekanligini.bilishadi..
Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining ba’zilarida ko‘rish qobiliyati sustlashgan o‘quvchilar uchrab
turadi.. Biz. buning. sabablarini. turli. omillarda. ko‘ramiz.. Ekologiya!. uning. buzilishiga. sababchi.
bo‘layotgan omillarimiz bir qator: Orol dengizi, iqlim o‘zgarishi kabilar insonlarga o‘z ta‘sirini
o‘tkazmoqda.. Balki. shu. sabab. bolalarimiz. qobiliyatlari. sustlashib. borayotmikin,. deb. o‘ylab.
qolaman.. lekin. ayrim. bolalarni. ilm. olishga. chanqoq. ekanliklari. ko‘ngilni. yashnatadi.. sog‘lom.
muhit,.hotirjam.uyquni.bola.ongiga.ta‘siri.katta.deb.o‘ylayman..Texnika.rivojlanib,.bolalarimiz.
telefon. va. noutbuklarda. ayrim. dasturlarni. bizdanda. a‘lo. darajada. tushunishadi.. Bu. narsa. bir.
tomondan bizga ulkan natijalar olib kelsa, ikkinchi tomondan bolalar vertual olamga sho‘ng‘ib
ketishiga. sabab. bo‘ladi.. Me‘yor. darajasida,. chegaralangan. vaqtda. ularni. qo‘liga. topshirilsa,.
maqsadga.muofiq.bo‘lardi..ayni.damda.bolalarimiz.internet.orqali.uy.ishlarini.namoyish.qilishyapti..
Kimdur o‘z xohishi bilan bajarsa, ayrim bolalarimiz kattalar qistovi bilan yoki internetga qiziqishi
bois. dars. qilmoqda.. Pandemiya. davrida. avvalgidan. ko‘proq. ustoz. va. ota-ona. muloqoti. ortdi..
Bu. esa. farzandlarga. bo‘lgan. e‘tibor. va. mas‘uliyat. kuchayganidan. dalolat. beradi.. Bolalar. uy.
ishlarini. birinchi. topshirish. uchun. xarakat. qilishdi.. ularga. berilgan. rag‘batlar. esa. boladanda.
koproq.ota.-onani.xursand.qildi..shuning.uchun.boshlang‘ich.sinfda.rag‘bat.darajasi.asosiy.o‘rinni.
egallaydi.. ustoz. tomonidan. aytilgan. ijobiy. fikrlar. bolalarni. qiziqishini. ortishiga. sabab. bo‘ladi.
Yana.shundayki,.“Takrorlash.bilimlarning.onasi”.degan.fikrlarni.ko‘p.eshitganmiz..Darslarimizda.
o‘tilgan mavzularni davomiy takrorlab borish bolada malaka va ko‘nikmani takomillashishiga
sabab.bo‘ladi..O‘qishga.qiziqishi.pastroq.o‘quvchini.aslo.sinfdoshlari.orasida.tanbeh.bermaslikka.
harakat. qilish. lozim,. aksincha. avvalgidan. ko‘ra. ancha. yaxshi. ekanligini. bildirib. qo‘yish. kerak..
sinfda.nechta.o‘quvchi.bo‘lsa.shuncha.qobiliyat,.shuncha.kashfiyot.sohiblari.darajasida.ko‘rish.
lozim.deb.bilaman..Buning.uchu.boshlang‘ich.sinf.o‘qituvchisi.blimli,.mahoratli,.o‘quvchi.qalbiga.
yo‘l. topa. oladigan. ijodkor. bo‘lishi. lozim.. Bu. mashaqqatli. yo‘lda. barchamiz. tinmay. mehnat.
qilishimiz,.fidoiylik.ko‘rsata.olishimiz.darkor..Kasbim.ustoz.ekanligidan.faxrlanaman.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:
1..Q..abdullaeva.va.boshq..savod.o‘rgatish.metodikasi..-T.:.O‘qituvchi,.1996..
2..a..rafiev..lotin.yozuviga.asoslangan.o‘zbek.alifbosi.va.imlosi.-T.:.2003.
3..a..G‘ulomov..Ona.tili.o‘qitish.prinsiplari.va.metodlari..-T.:.O‘qituvchi,.1992.
126
Do'stlaringiz bilan baham: |
