|
10
ТаЪлиМ ЖараЁнида инновацион БоШҚарУвни
ривоЖланТириШ
Ҳамдамова Манзура Зувайдиллаевна
педагогика фанлари номзоди, доцент,
“Антик дунё”халқаро академиясининг профессори,
ТВХТХҚТМОҲМ Педагогика, психология ва таълим технологиялари”
кафедрасининг доценти
+99890 911-94-65 xaruznam@mail.ru
Аннотация:
Ушбу. услубий. мақоладаги. инновацион. педагогик. талаблардан. келиб.
чиқиб,. таълим. сифатини. ривожлантириш. учун. бошқарувни. замон. талабларига. мос
-
лаштириш,. ,. узлуксиз. таълим. тизимидаги. . умумий. ўрта. таълим. мактаблари. ва. ўрта.
махсус.касб.–.ҳунар.таълими.масканларини.замоновий.бошқариш,.педагогик.жамоа
-
ни.ҳаракатлар.стратегияси.асосида.ҳамкорликка.чақириш.методларидан.фойдаланиш.
усуллари.ёритилган.
Калит сўзлар:
инновация,.замонавий,.педагогика,.илғор.тажриба,.стандартлар.
Таълим. тўғрисида”ги. Қонуни,. Ўзбекистон. Республикаси. президентининг. таълим.
тизимини. тубдан. ислоҳ. қилиш. бўйича. қабул. қилинган. қарорлари. асосида. ишлаб.
чиқилган. меъёрий. ҳужжатларда. таълим. мазмунини. ривожлантириш. ва. такомиллаш
-
тириш,.белгилаб.ўтилган.вазифаларни.таълим.жараёнига.татбиқ.этишда.сифат.ва.са
-
марадорликни.таъминлашнинг.энг.масъулиятли..даври.бошланди.
Инновацион.педагогика.талабларидан.келиб.чиқиб,.мамлакатимизда.таянч.ўқув.ре
-
жалари,.такомиллаштирилган.ва.оптималлаштирилган.таълим.стандартлари,.модерни
-
зация.қилинган.дастурлар,..дарсликларнинг.янги.авлоди.танловлар.асосида.яратилиб,.
таълим.муассасаларида.фойдаланиб.келинмоқда.
Замонавий. дарсларни. ташкил. этиш. ўқув. жараёнларига. илғор. технологияларни.
олиб.кириш,.таълим.жараёнини.лойиҳалаш.ва.моделлаштириш.асосида.ташкил.этиш.
орқали. Давлат. таълим. стандартларини. тўла. ўзлаштиришни. кафолатлаш. шу. кундаги.
энг.долзарб,.кечиктириб.бўлмас.вазифалардан.бирига.айланиб.қолмоқда..Бунинг.учун.
янгича.инновацион.муҳитда.ўқитувчиларнинг.ўзларини.янгича.ишлаш,.яъни.иннова
-
цион. фаолият. юритишларини. тақозо. этади.. Шунинг. учун. ҳам. мавжуд. бўлган. анъа
-
навий. педагогика. асосида. инновацион. педагогикани. таълим. жараёнига. татбиқ. этиш.
муҳим.аҳамият.касб.этади.
Инновацион.педагогика.талабларидан.келиб.чиқиб,.мамлакатимизда.таянч,вариатив.
ўқув. режалари,. такомиллаштирилган. ва. оптималлаштирилган. таълим. стандартлари,.
модернизация. қилинган. дастурлар,. . дарсликларнинг. янги. авлоди. танловлар. асосида.
яратилиб,.таълим.муассасаларида.фойдаланиб.келинмоқда.
Жаҳон. стандартларига. жавоб. бера. оладиган. замонавий. касб-ҳунар. коллежлари,.
университет.ва.институтлар.қошидаги.академик.лицейлар,.мактабларни.қуриш,.рекон
-
струкция.қилиш,.жорий.ва.капитал.таъмирлаш,.янги.замонавий.асбоб-ускуналар,.ўқув.
қуроллари,.техника.воситалари.ва.компьютерлаштириш.ишлари.аниқ.давлат.режалари.
асосида. амалга. оширилмоқда.. Ўқитувчилар,. ўқувчиларни. ижтимоий. ҳимоя. қилиш,.
моддий. ва. маънавий. жиҳатдан. қўллаш. ишлари. давлат. даражасида. ижобий. ҳал. этиб.
борилмоқда..
Шундай даврда ўқитувчиларнинг масъулиятни бирдек ҳис қилган ҳолда
338
10
таълим жараёнига янгича ёндашиб, замонавий дарсларни ташкил этишига нима
халақит бермоқда? Мактабларда инновацион усулларни қўллаш, таълим сифати ва
самарадорлигини таъминлаш, янги дастур, стандартларни ўзлаштиришни кафолат-
лаш, ўқувчини эркин фикр юритишга ўргатиш, ўз шахсий позициясини қатъий ҳимоя
қилишга эришиш учун нима ва қандай қилмоқ керак?
Мактаб.таълимини.илғор.педагогик.технологиялар.асосида.ташкил.этиш,.педагогик.
жамоада.таълим.инновацияларини.излаш,.уларни.қўллаш.натижасида.таълим.самара
-
дорлигини.ошишига.эришаётган.мактабларнинг.тажрибаси.шуни.кўрсатадики,.илғор.
педагогик. технологиялар. ва. улардан. самарали. фойдаланишнинг. асосий. омиллари.
қуйидагилардан.иборат:....
-.мактаб.жамоасида.ижодий.муҳит.яратиш,.педагог.ходимлар.орасида.ташаббускор
-
лик. ва. янгиликка. бўлган. қизиқишни. . орттириш. ва. уларни. рағбатлантириб. борувчи.
номинацияларини.ишлаб.чиқиш;
-. таълим. соҳасидаги. ижодкорлик,. янгиликларни. қабул. қилиш. ва. кенг. ёйиш. учун.
ижтимоий-иқтисодий.шароит.яратиш;
-.ўқитувчиларнинг.изланувчанлик.фаолиятларини.рағбатлантириш,.уларни.ҳар.то
-
монлама.қўллаб-қувватлаш.механизмини.ишлаб.чиқиш;
-.таълим.соҳасидаги.истиқболли.лойиҳаларни,.тўпланган.янгилик.ва.илғор.тажри
-
баларни.таълим.жараёнига.сингдириш.
Таълим.тизимини.модернизациялашда..таълимнинг.барча.бўғинларида.тобора.фаол.
қўлланилаётган.илғор.педогогик.технологияларнинг...турли.йўналиши..ўқувчиларнинг.
маънавий.кучи,.қобилиятларини.очиш.учун.мақбул.шароит.яратиб.бермоқда..Таълим.
жараёнини. мазмунли. ташкил. этишда:. технология,. ахборот,. компьютер,. мултимедиа,.
интернет,. масофали. ўқитиш,. ягона. ахборот. муҳити. ва. шунга. ўхшаш. ахборот-
коммуникацион. технологияларнинг. замонавий. воситаларидан,. онлайн. тизимидан..
фойдаланиш.ўзининг.самарасини.бермоқда..
Масалан,.ўқувчиларни.масофадан.туриб.баён.ва.иншо.ёздиришга..қизиқтириш.ва.
баҳолаш,.энг.яхши.иншо.ёки.баён.танловларини.ташкил.этишни.ривожлантириш.айни.
муддаодир.. Масофадан. туриб. ролларни. тақсимлаб,. ижодий. ролли. ўйинлар. ташкил.
қилиш.(тақсимланган.роллар.ўзаро.боғланган,.ижодий.намоён.бўлишга.имкон.бериши,.
индивидуал.ва.умумий.ижодий.натижага.эришишга.қаратилган.бўлиши.керак).ва.уларни.
баҳолаш;. . гуруҳларда. ўқитувчи. томонидан. ўқувчиларга. вазифаларни,. ўрнини. бўлиб.
берган.ҳолда.биргаликда.ижодий.топшириқни.бажариш:.гуруҳ.бошлиғи,.“безатувчи”,.
экспорт-контролёр.ва.бошқалар.
Яна.нима.қилмоқ.керак?
Мавжуд. шароитларда. мактабларга. раҳбарлик. қилишда. фойдаланиладиган.
кўрсаткичлар. аниқлигини. оширишнинг. қуйидагиларни. кўрсатиш. мумкин:.
раҳбар
холис, объектив маълумотлар олиш муҳимлигини эмас, балки зарурлигини ҳам ан-
глаб етиши керак. Холис, объектив маълумотларга таянган ҳолдагина у мақсадга
йўналтирилган фаолият юритиши мумкии. Бу талабнинг муҳимлигини ҳар бир
ўқитувчи онгига сингдириш керак, холис, объектив аҳволни билишдан улар ҳам бево-
сита манфаатдор эканлигини кўрсатиш зарур.
Хулоса. қилиб. айтганда,. ўқитувчини.
ўқувчи. фаолияти. натижаларини. тўғри. баҳолашга. ўргатиш,. ўз. фаолиятини. объектив,.
холис.баҳолашга.ўргатиш.керак,.ички.назорат.таъсирчанлигини,.назорат.тадбирлари.
натижаларининг.холислигини.амалга..ошириш.муҳим.аҳамият.касб.этади.
Умуман.педагогик.тизимни.такомиллаштиришнинг.иккита:.интенсив.ва.экстенсив.
339
Do'stlaringiz bilan baham: |
