|
10
МакТаБгаЧа ЁШдаги Болаларни ЖисМониЙ ЧиниҚТириШда
раҚснинг Ўрни
Турдиева Гулбахор
ТерДу Мактабгача таълим факультети
101-гуруҳ талабаси
Аннотация:
Ушбу. мақолада. мактабгача. ёшдаги. болаларни. жисмоний. ва. руҳий.
чиниқтиришда.нафақат.спорт.ва.бадантарбия,.балки.рақснинг.ҳам.алоҳида.ўрни.бор
-
лиги.ёритиб.берилган.
Калит сўзлар:
.Ёш,.болалик,.рақс,.нутқ,.ҳаракат,.чиниқиш,.давр,.ташкилот,.камолот,.
машғулот,.масъулият,.қизиқиш,.қобилият.
Ҳар. бир. инсон. камолотида. болалик. даври. алоҳида. аҳамият. касб. этади.. Ҳар. бир.
бола. ҳаётида. эса. мактабгача. ёш. даври. салмоқли. ўрин. эгаллайди.. Чунки. бу. даврда.
бола.умри.давомида.эаллаши.керак.бўлган.билимларнинг.70.фоизини.эгаллайди..Бун
-
да.унинг.ақлий,.жисмоний,.рухий.ривожланиши.муҳим.ҳисобланади.[1].
Биламизки,. болалар,. айниқса. мактабгача. ёшдаги. болалар. жуда. қизиқувчан,. шу.
билан. биргаликда. жуда. қайсар. ҳам. бўлишади.. Бу. ёшда. болалар. фақат. ўзлари. иста
-
ган. машғулот. билан. шуғулланади,. уларни. қизиқтирмаган. машғулотни. эса. бажарищ
-
дан. бош. тортишади.. Шу. сабабли. ҳам. мактабгача. таьлим. ташкилотлари. қаршисида.
машғулотларни. қизиқарли. методларни. қўллаб. болани. бажарилиши. керак. бўлган.
машғулотларга.жалб.қилинади.[3]..Бугунги.кунда.Мактабгача.таьлим.ташкилотларида.
турли.хил.методлардан.самарали.фойдаланиб.келинмокда..Йилдан.йилга.мактабгача.
таьлим.сифати.сезиларли.даражада.ошмокда..Шу.билан.бир.қаторда.мактабгача.ёш
-
даги.болалар.қамрови.ҳам.кенгаймокда..Бу.бўлаётган.ижобий.ўзгаришлар.Мактабгача.
таьлим. ташкилоти. ходимларига. масъулият. янада. оширишни. талаб. қилмокда.. Баьзи.
ҳолларда.мактабгача.ёшдаги.болаларда.мактабгача.таьлим.ташкилотларига.боришдан.
бош. тортадилар,. шунинг. учун. машғулотлар. қизиқарли. ва. фойдали. бўлган. усуллар.
билан.ўтказилиши.мақсадга.мувофиқ.[1]..
Кўпчилик. болалар. шўх. ва. ўйинқароқ. бўлишади.. Эрталаб. болани. қабул. қилиб. ол
-
гандан. сўнг. кунни. бадантарбия. машғулотларини. ўтказиш. билан. бошлаб. олинади..
Баьзан. болаларимиз. бадантарбия. машғулотларини. ўзларига. берилган. жазодек. қабул.
қилишади. ва. бефарқлик. билан. бажаради.. Айнан. шунга. ўхшаш. вазиятларда. янгилик.
киритиш.жуда.муҳим.Бу.ҳолатда.болаларга.рақс.машғулоти.орқали.бадантарбия.би
-
лан.шуғулланишни.таъминлаш.мумкин..Бунда.тарбиячи.болаларга.мусиқа.тинглашни.
таклиф. қилади.. Мусиқа. шундай. танланиши. керакки. . мусиқа. оҳанги. машқлар. бажа
-
рилишидаги.ҳаракатлар.билан.уйғунлик.ҳосил.қилсин.ва.албатта.жажжи.тингловчи
-
ни. беихтиёр. рақс. тушишга. мажбур. этиши. лозим.Тарбиячи. оёқларни. таққиллатиши.
орқали. болалар. билан. биргаликда. қўшикни. рақс. учун. жуда. қулай. ва. кулгули. экан
-
лигини. аниқлаб. олади.. Машғулотни. ўтказишда. тарбиячи. марказий. ўринни. эгаллай
-
ди.. Рақснинг. қай. даражада. болани. жалб. қилиши. унинг. зиммасида. бўлади.Тарбиячи.
болаларни. рақс. тушишга. таклиф. этади.. Ҳаракатларни. тарбиячи. кўрсатади,. болалар.
эса.такрорлашади..Мусиқа.оҳангига.ҳамоханг.тарзда..бажариб.ва.яна.қандай.ҳаракат.
бажарилиши.кераклигини.тушунтириб.боради.[4]
Рақс–муаййан. ҳаракатда. собит. ҳаракатлар. асосига. қурилган. ҳаракатнинг. таниш.
303
10
элементлари.қатнашган.мустаҳкамлик.ва.қурулиш.демакдир..Рақс.бу-.бадантарбия.ва.
руҳ.учун.гимнастика.
Машғлуотларни. рақслар. билан. ўтказиш. нафакат. бадантарбия. балки. бошқа.
машғулотларда.ҳам.қўлланилиши.мумкин..Масалан:.санашни.ўрганишда..Бунда.ҳам.
худди.бадантарбияда.бўлгани.каби.керакли.мусиқа.танланади..Шунингдек.инглиз.ти
-
лини.ўрганишда.ҳам.бу.жуда.қўл.келади..Бугунги.кунда.инглиз.тилини.ўрганиш.учун.
турли. хил. инглиз. тилидаги. . қўшиклар. ёзилган.Улар. санашни. ўргатувчи,. рангларни.
ўргатувчи,.фаслларни.ўргатувчи.ва.ҳоказо..Тарбиячи.булардан.самарали.фойдаланган.
ҳолда.уларни.рақс.билан.уйгунлаштирса.кўзланган.натижага.эришиш.мумкин...Бола
-
ларни.ижодкорлигини.оширишда.унинг.жамоа.билан.ишлашида.жисмоний,.аклий.ва.
руҳий.ҳолатини.яхшилашда.рақснинг.аҳамияти.катта..[3]
Рақс. болаларга. машғулотларни. ноанъанавий. ўтказиш. билан. бирга. миллий.
рақсларимизни. ўрганиш. ва. халқимиз. яратган. бой. маьнавий. меъросимизга. ҳурмат.
руҳида. тарбиялашга. ёрдам. беради.. Болаларнинг. машғулотлар. давомида. ўрганган.
рақсларини.эса.турли.хил.тадбирларда.намойиш.этилиши,.айниқса.бу.тадбирда.унинг.
ота-оналари.томошабин.сифатида.қатнашиши.мурғак.бола.қалбига.олам-олам.қувонч.
бағишлайди. ва. бу. боланинг. кейинги. машғулотларга. қизиқиши. ортиб. янада. фаолроқ.
бўлишига.сабаб.бўлади..Болалар.учун.машғулотлар.худди.оғир.вазифадек.туюлмасли
-
ги.керак..Бола.ҳатто.машғулотлар.шу.даражада.юксак.даражада.ташкил.этилиши.ке
-
ракки,.бола.ҳатто.уйига.борганда.ҳам.тезрок.мактабгача.таьлим.ташкилотига.бориш
-
га,.машғулотлар.тезрок.бошланишига.шошилсин..Тарбиячи.керакли.мусиқани.танлаб.
олиб. ҳар. хил. фавқулотда. вазиятларда. болаларни. ўзини. қандай. тутиши. кераклиги
-
ни. . болаларга. рақс. ижро. этиш. орқали. тушунтириши. мумкин.. Болалар. фавқулотда.
ҳолатлар.ер.силкинишлари,.сув.тошқини,.ёнғин.содир.бўлганда.ўзини.қандай.тутиши.
кераклигини.ва.қандай.қоидаларга.риоя.қилиш.кераклигини.эшитиб.ўргангандан.кўра.
кўпрок.ўзлари.рақс.ижро.этиш.орқали.ўрганса.кўпрок.тасаввурга.эга.бўладилар.ва.эс
-
лаб.олишига.ҳам.ёрдам.беради..Болани.ёшлигидан.бошлаб.қалбида.саньатга.муҳаббат.
уйғотишда.ҳам.рақс.алоҳида.қадрланади..Бола.рақс.тушибгина.қолмай,.балки.ундаги.
сўзларни. хиргоя. ҳам. қилади. ва. натижада. боланинг. нутқи. ҳам. ривожланиб. боради..
Нутқ.маданияти.шаклланади..Бола.рақс.тушганда.жуда.кўп.ижобий.ҳолатлар.юз.бера
-
ди..Унда.импровизатция.юзага.келади.ва.бола.машғулотдан.ташқарида.ҳам.рақснинг.
сеҳрли.оламига.такрор.ва.такрор.ўзи.мустақил.ташриф.буюра.бошлайди.[4].
Хулоса.қилиб.айтганда,.мактабгача.таьлим.ташкилотларида..ноанъанавий.методлар
-
дан.фойдаланиб.боланинг.ҳар.томонлама.интеллектуал.ривожланишига.ўз.ҳиссамизни.
қўшган.бўламиз..Биз.бугун.ноанъанавий.усуллардан.фақат.биттаси.ҳақида.яьни.рақс.
орқали. машғулотлар. сифатини. ошириш. ва. қизиқарли. чиқиши. ҳақида. сўз. юритдик..
Биз.аминмизки.бундан.кейин.яна.бундай.ноанъанавий.усулларни.янгидан.янги.турла
-
рини.амалга.тадбиқ.қиламиз.
Фойдаланилган...адабиётлар
1.Ф.Қодирова,.М.Аъзамова-Мактабгача.педагогика,Тошкент.2019.йил
2..«Илк.қадам».давлат.ўқув.дастури,.Тошкент.2018.йил
3..Мактабгача.таълим.журнали,Тошкент.2018.йил
4..ziyonet.uz
304
Do'stlaringiz bilan baham: |
