|
10
дарсларнинг саМарадорлигини оШириШ ЙЎллари ва
Тавсиялар.
Тошкент вилояти Ўрта Чирчиқ тумани 35-сонли умумий ўрта таьлим
мактаби бошланғич синф ўқитувчиси Рисқулова Севара Эргашевна
Аннотатция:
Мамлакатимизда.янгиланган,.жаҳон.андозаларига.ҳамоҳанг.таълим.
мазмуни.ўз-ўзидан.эмас,.балки,.кўп.минг.сонли.педагоглар.тажрибаси,.ижодий.фаоли
-
яти.орқали.амалга.ошади..Таълим.ислоҳати.янгича.фикрловчи,.асримизнинг.шиддатли.
ахборат.оқимида.тўғри.йўл.топа.оладиган,.ахборатлардан.ёш.авлод.таълим-тарбияси,.
касб-ҳунар.ўрганишда.унумли.фойдаланадиган,.изланувчан,.ижодкор.ўқитувчини.ша
-
киллантириш.вазифасини.қўймоқда..
Калит сўзлар:
. таълим. мазмунини. шакл,. метод,. усул,. техник. воситалар. таш
-
кил. этар. экан,. дарснинг. сифат. ва. самарадорлиги. ўқитувчининг. ижодкорлиги,.
фаоллиги,изланувчанлиги,.педагогик.маҳоратига.боғлиқдир.
Мавжуд.тажрибалар.шуни.кўрсатадики,.таълим.тизимини.қанчалик.янгиланмасин,.
ўқув-тарбия. жараёнининг. самарадорлигини. таъминлашда. ўқитувчининг. педагогик.
маҳорати. муҳум. ўрин. эгаллайди.. Ёш. авлоднининг. ҳар. тамонлама. етук. билимли,.
юксак. маънавиятли,. баркамол,. ватанпарвар. шахслар. бўлиб. етишишини. таъминлаш.
йўлида. амалга. оширилаётган. улкан. бунёдкорлик. ишларнинг. энг. асосий. бўғини.
сифатида. педагогик. ходимларнинг. юқори. илмий,методик. билимларга. ҳамда. амалий.
ишлаш. бўйича. юксак. маҳоратга. эга. бўлишларини. таъминлаш. юзасидан. зурур. чора-
тадбирларни.амалга.ошириш.ҳисобланади..Ҳозирда.ҳар.бир.мактабда.таълим-тарбия.
самарадорлигини. ошириш. жиддий. вазифа. бўлиб. турибди.. Бунинг. учун. . ҳар. бир.
ўқитувчи.ўз.фанини.ўқитишнинг.энг.самарали.замонавий.педагогик.технологияларни.
пухта.билиши.ва.бу.соҳадаги.янгиликларни.узлуксиз.ўрганиб.бориш.орқали.ўз.касбий.
маҳоратини.мунтазам.ошириб.бориши.талаб.қилинади..
Бу. масалада. ҳам. мустақиллигимизнинг. дастлабки. йилларидан. бошлаб. жиддий.
эътибор. бериб. келинмоқда.. Ўзбекитон. Республикаси. биринчи. президенти. Ислом.
Абдуғаниевич. Каримов. ҳам. қуйдаги. фикрларни. билдирган. эди:-. ”Мактаб,. таълим-
тарбия.масаласи.давлат.ва.жамият.назоратида.бўлиши.асосий.қонунимизда.белгилаб.
қўйилган.Шу. билан. бирга,. бу. кенг. жамоатчилик,. бутун. халқимизнинг. иштироки. ва.
қўллаб-қувватлашини.талаб.қиладиган.умумий.масаладир!”.
Аждодларимиз. азалдан. ёш. авлод. таълим-. тарбиясини. ўзларининг. энг. муҳум.
вазифалари.сифатида.кўрганлар..Асрлар..мобайнида.инсонни..эрта.ривожлантириш,.
ўқитиш. ва. тарбиялашнинг. асосий. тамойилларини. ҳисобга. олган. халқ. педагогикаси.
ривожланиб.ва.такомиллашиб.келган
1.Мамалакатимизда.таълим.соҳасидаги.амалга.оширилаётган.ислоҳатларнинг.амалий.
ечими. педагогик. ходимлар. фолияти. ва. самарадорлигига. боғлиқ.. Ҳар. бир. прфессор.
–. ўқитувчи. фаолиятида. сифат. ва. самарадорликка. эришиш. малака. ошириш. ва. қайта.
тайёрлаш. тизимини. такомиллаштиришга. қаратилган.. Такомиллаштирилган. таълим.
мазмунини. шакл,. метод,. усул,. техник. воситалар. ташкил. этар. экан,. дарснинг. сифат.
ва. самарадорлиги. ўқитувчининг. ижодкорлиги,. фаоллиги,изланувчанлиги,. педагогик.
маҳоратига. боғлиқдир.. Таълим. жараёнини. . замон. талаби. даражасида. ташкил. этиш.
учун. унинг. самарадорлигини. оширишга. доир. чора-тадбирлар. режасини. қуйидагича.
белгилаш.мақсадга.мувофиқдир.
1.Касбига.хос.билимга.эга.бўлиши:
2.Ўқув.мавзу.режага.мос.маъруза.матнларини.замонавий.мазмун.ва.методлар.билан.
264
10
такомиллаштириш:
3.Ўқув.жараёнини.лойҳалаштириш:
4.Дарс.жараёнида.креатив.фикрлашни.амалга.ошириш:
5.Таълим.жараёнига.АКТ.тадбиқ.этиш:
6.Мувоффақиятли.тақдимотни.амалга.ошириш:
7.Муоммоли.таълимни.тадбиқ.этиш.
8.Дидактик.материаллар.билан.ишлаш:
9.Ихтисослик.фани.бўйича.назарий.тайёргарлик.даражаси:
10.Илмий-амалий.услубий.ишлар:
11.Илғор.иш.тажрибани.ўрганиш,оммалаштириш.ва.тадбиқ.этиш:
12.Фанларни.ўзоро.уйғунлаштириш:
13.Дарслик.ва.қўшимча.дабиётлар.билан.ишлаш:
14.Мустақил.ва.мутолаа.ва.шахсий.дастур:
15.”Устоз-шогирд”.методи:
16.Дарс.кузатиш.ва.таҳлил.қилиш:
17.Малака..ошириш.курсларидан..ўз.вақти.ўтиш:
18.Илмий-амалий.конференцияларида.иштирок.этиш:
19.Маънавий-маърифий.билим,.кўникма.ва.малакаларини.шакиллантириш.
Фан.ва.техниканинг.жадал.ривожланиши.мамлакатимизда.саноат.ва.қишлоқ.ҳўжалик..
ишлаб. чиқаришнинг. қиёфасини. тубдан. ўзгартириб. юбормоқда.. Дарсга. қўйиладиган.
асосий. талаблардан. яна. бири-таълим. методлари. ва. усулларини. бир-бири. билан.
мустаҳкам.боғлаб.олиб.бориш.самарадорлигини.оширади..Дарсга.қўйиладиган.асосий.
талаблар..барча.дидактик.вазифалар.дарснинг.ўзида.ҳал.этилиши,.уйга.бериладиган.
вазифалар. ўқувчиларнинг. дарсдан. олган. билимларини. мантиқий. давоми. бўлиши.
керак.Дарс. давомида. ўқитувчи. ўқувчиларнинг. жисмоний. ҳолатини,ижодкорлигини,.
тез.фикрлашларини.ҳисобга.олиши.керак.Ўтилган.ҳар.бир.дарснинг.ўқувчилар.билан.
бирга.таҳлил.қилиб.борилиши.ҳам.яхши.натижа.беради.
“Давлат. таълим. стандарти”да. . ўқувчиларнинг. билишлари. зарур. бўлган. мажбурий.
билимлар. ҳажми. аниқ. кўрсатилган.. Уларни. ўқувчиларга. етказиш,ўқувчиларни. фақат.
пухти.билим.олибгина.қолмай,.балки.мустақил.равишда.ўқий.олиш.ва.ижодий.изланишга.
йўналтириш,. уларда. ўз. фикрий. қобилиятини. ривожлантириб. бориш. кўникмаларини.
орттира.олиш.учун.ўқитувчилар.педагогиканинг.турли.шакл.ва.усуллардан.фойдалана.
олишлари.зарур..Ёшларга.таълим.ва.тарбия.беришнинг.мураккаб.вазифаларини.ҳал.этиш.
ўқитувчининг.ғоявий.эътиқоди,.касб.маҳоратига,.санъати,.истеъдоди.ва.маданиятига.
ҳал.қилувчи.даражада.боғлиқдир..
Ҳақийқатдан,.ўқитувчисиз.жамият.тараққиётини,.унинг.келажагини.тасаввур.этиш.
қийин..Таълимғтарбия.жараёнини.тўғри.ташкил.этиш.учун.барча.мавжуд.имкониятларни.
сафарбар. этиш. ўқитувчиларнинг. биринчи. навбатдаги. вазифаларидан. биридир.. Ҳар.
бир.педагог.шуни.доим.эсда.тутиши.керакки,.дарс.ўқув-тарбия.жараёнининг.асосий.
формасидир.. Ҳозирги. замон. тарбиясининг. барча. жараёнлари. ўқувчилари. мустақил.
фикрлашга.ва.мустақил.ижод.қилишга.ўргатишдан.иборатдир..Биз.ўқитувчилар.дарс.
жараёнида.биринчи.навбатда.ўқувчиларга.фанлардан.чуқур.ва.мустаҳкам.билим.бериш.
билан. бирга,. уларда. билимга. қизиқишини,. меҳнат. қилишга. эҳтиёжини. тарбиялаб.
боришни.кўзда.тутамиз.
Ўқувчи.ўқитилмайди-.уни.мустақил.мутолаа.қилишга.ўргатилади..Ўқувчига.билимлар.
тайёр. ҳолда. берилмайди,. унга. билимларни. манббалардан. мустақил. ола. билишга,.
фикрлай. олиш,. мустақил. позицияда. тура. олишга. ўргатилади.Барча. ўқувчиларни. ўз.
қобилиятлари.эҳтиёжлари.даражасида.албатта.ўзлаштириб.олишлари.кафолатланади.
265
Do'stlaringiz bilan baham: |
