|
10
киЧик МакТаБ ЁШидаги ЎҚУвЧиларда лидерлик
ҚоБилияТларини ривоЖланТириШ
Холмирзаева Саноборхон Абдикаюмовна
Наманган вилояти Учқўрғон туман
12- мактаб бошланғич синф ўқитувчиси
Хамрақулова Саноатхон Каюмовна.
Наманган вилояти Чуст тумани
30-мактаб ўқитувчиси
+998936935093
Аннотация.
.Мазкур.макола.хозирги.кунда.ёш.болаларда.лидерлик.кобилиятларни.
ривожлантириш. масаласига. бағишланади.. Шу. кунларда. нафақат. ташкилотчиларни,.
балки.етакчиларни.ўзаро.ҳамкорлик.қилишни.ҳам.ўргатиш.масаласини.кўтарилмоқда..
Калит сўзлар:
Мактаб,.бошқариш,.етакчилик,.ҳамкорлик,.лидер,.муносабат,.етак
-
чи,.фазилатлар,ривожлантириш,.очиқлик,.ҳамдардлик,.жавобгарлик,.ташаббускорлик,.
бола,.шахс,
«Етакчилик - бу инсоннинг дунёқарашини кенг уфқларга кўтариш, инсон фаолияти
самарадорлигини юқори даражага кўтариш, шунингдек, одатий, чекланган доирадан
ташқарига чиқиб шахсни шакллантириш қобилиятдир.»
Л. Друкер
. Бугунги. кунда. ўсиб. бораётган. шахснинг. ижобий. ижтимоий. тажрибасини. шак
-
ллантириш,. унинг. фуқаролик. масъуллигини. шакллантириш. энг. долзарб. масалалар
-
дан. бўлиб. қолмоқда.. Етакчилик. фазилатлари,. айниқса,. мамлакатимизда. шаклланган.
замонавий.сиёсий.ва.ижтимоий.вазиятда.ҳар.қандай.одам.учун.долзарб.бўлиб.қолади..
Бола. шахсини. ижтимоий. шакллантириш. муаммоларини. ҳал. қилишда. етакчиликни.
рағбатлантириш. катта. аҳамиятга. эга.. Раҳбарлар. орқали. бошқарув. механизми. амалга.
оширилмоқда..Шундай.қилиб,.раҳбарлар.мактабда.ўзини.ўзи.бошқариш.органларида.
муҳим.ўринларни.эгаллайдилар.
Бу.нафақат.етакчилик.кўникмаларини.шакллантириш,.балки.етакчиликнинг.табиа
-
ти.ҳам.жуда.муҳимдир.
Шу.сабабли,.бугунги.кунда.нафақат.ташкилотчи-ташкилотчиларни,.балки.етакчи
-
ларни. ўзаро. ҳамкорлик. қилишни. ҳам. ўргатиш. масаласини. кўриб. чиқиш. зарур.. Ли
-
дер. билан. ўзаро. муносабат. учун. асосий. нарса. бошқаларнинг. ҳаракатларига. шароит.
яратишдир.. Ўзаро. муносабатларнинг. етакчилари. қуйидаги. фазилатларни. ривожлан
-
тиришлари.керак:.Очиқлик,.ҳамдардлик,.жавобгарлик,.ташаббускорлик,.ҳамдардлик,.
ўзини. ҳурмат. қилиш.. Раҳбарларни. фаоллаштириш. ва. ўқитиш. жараёни. ҳамкорлик,.
ўзаро.ҳурмат.ва.катталар.ва.болаларнинг.ишончига.асосланган.бўлиши.керак..Шун
-
дагина. ижтимоий. ташаббуснинг. пойдевори. ва. у. билан. ишлаш. керак. бўлган. киши.
шаклланади..Жамиятдаги.ўзгаришлар.мактабда.ўзгаришларни.талаб.қилади..Агар.биз.
мактаб. болаларни. демократик. ҳуқуқий. давлатда. яшашга. тайёрлашини. истасак,. унда.
демократик.қадриятлар.ва.инсон.ҳуқуқларини.ҳурмат.қилишга.асосланишимиз.керак..
Фақат. шу. асосида. болалар. ва. катталар. ўртасида. ишончли. муносабатлар. юзага. кела
-
ди,.қувонч.ва.ижод.муҳити.вужудга.келади..Бундай.таълимда.мактаб.ўқувчиларининг.
61
10
ўзини.ўзи.бошқариш.муҳим.рол.ўйнайди..Ўқитувчилар,.ўқувчилар.ва.ота-оналарнинг.
таълим.муассасасини.бошқаришдаги.иштироки.мактабни.ўзгартиришга,.янада.демо
-
кратик,.замонавий.воқеликка.мослашишга.ёрдам.беради..Замонавий.ҳаётда.шахснинг.
етакчилик. фазилатларини. шакллантириш. энг. муҳим. масала. ҳисобланади.. Раҳбар. -.
ташаббускор,. масъулиятли. бўлишга. қодир,. ёрқин. инсоний. шахс.. Раҳбарлар. орқали.
бошқарув. механизми. амалга. оширилади,. шунинг. учун. раҳбар. ўқувчилар. ўзини. ўзи.
бошқариш.органларида.асосий.«позицияларни».эгаллаб.олишади.
Кўпгина. ўқувчилар. етакчилик. қобилиятларини. яширишади,. аммо. бир. қатор. са
-
бабларга. кўра. уларни. очиб. беришмайди. хам.. Бунинг. оқибати. бошқа. одамларга.
қизиқишнинг.пасайиши,.ўзаро.ҳамкорлик.ва.шериклик.кўникмаларининг.етишмасли
-
гидандир..Шу.муносабат.билан,.фаолларни.ўқитишни.таъминлайдиган.ўқув.тизимини.
ишлаб.чиқиш.ва.амалга.ошириш.керак.
Ёш.мактаб.даври.-.бу.боланинг.шахсиятининг.фаол.шаклланиши,.ўзини.ва.ҳаётдаги.
ўрнини.излаш,.унинг.мойиллиги.ва.қобилиятини.аниқлаш.даври..Шунинг.учун.мак
-
табдаги. ўқув. жараёни. ҳар. бир. ўқувчи. ўзини. етакчи. сифатида. синаб. кўриши. учун.
қурилиши. керак.. Энг. муҳими,. болаларда. етакчилик. фазилатларини. аниқлаш. ва. ри
-
вожлантиришга.қаратилган.тадбирлар..Ўқувчиларнинг.ота-оналари.билан.биргаликда.
ўтказиладиган.тадбирлар.жуда.қимматлидир..Улар.болаларни.ҳам,.уларнинг.ота-она
-
ларини. ҳам. мажлисларга. чақирмоқда.. Икки. йил. давомида. бизнинг. синфимизда. ота-
онам.билан.қуйидаги.тадбирлар.ўтказилди:.«Туғилган.кун.куни»,.«Наманган.шаҳрига.
саёҳат»,.«Зоопаркка.ташриф»..шаҳар.музейлари.ва.театрларига.саёҳатлар..Бундай.тар
-
биявий. ишлар. ҳар. бир. боланинг. ўзини. ўзи. ривожлантириш,. ўзини. ўзи. тарбиялаш,.
ўзини.ўзи.англашга.ҳисса.қўшади..Муваффақиятли.бўлишга,.фаолият.доирасини.то
-
пишга.ёрдам.беради..Биз.фаол.ҳаётий.позицияни.егаллашни.ўрганамиз..Ахир,.раҳбар.
нафақат.ўз.издошларини.йўналтиради.ва.бошқаради,.балки.уларни.бошқаришни.ҳам.
хоҳлайди. ва. издошлари. раҳбарга. эргашишни. ҳам. хоҳлашади.. Ҳақиқатни. моҳирона.
таҳлил.қилиш.раҳбарга.боғлиқ..Болалар.жамоада.ўқувчиларнинг.ўзини.ўзи.бошқариш.
тизимини. фаол. ривожлантиришга. ҳаракат. қиламан.. Биринчи. синфдан. бошлаб,.
ўқувчилар.«юлдузларга».бўлинади.ва.уларнинг.ҳар.бири.кичик.гуруҳ.учун.жавобгар.
бўлган.ўз.қўмондонларига.ега..Шундай.қилиб,.ёш.ўқувчиларда.етакчилик.фазилатла
-
ри.аца-секин.шаклланади.
Ҳар. йили. ўз. орзуларини. рўёбга. чиқаришга. интилаётган. фаоллар. сони. ортиб.
бормоқда..Шу.муносабат.билан.мактаб.ҳаёти.янада.қизиқарли,.ҳаяжонли,.ранг-баранг.
тус.олмоқда..Демак,.ўқувчиларнинг.ўзини.ўзи.бошқариш.мустақил.таълим.техноло
-
гиясидир.. Ва. ниҳоят,. И.. Воротницкаянинг. сўзларини. келтирмоқчиман:. “Энг. яхши.
раҳбар.бу.борлигини.одамлар.биладиган.одам..Одамлар.айблайдиган.рахбар.бу.яхши.
раҳбар.эмас..Энг.ёмони,.одамлар.нафратланадиган.раҳбар.-.унинг.ишини.охирига.ет
-
казиш.ва.мақсадига.етишишда,.одамлар.«биз.буни.ўзимиз.қилдик».дейишади.
Фойдаланилган.адабиётлар.
1.. Хлоповский.В.И.. ―Технические. средства. обучения‖.. Учебное. пособие.-Воро
-
неж,.1986..–с.7-8..
2.. Қосимова..К,.Фузаилов..С,.Неъматова..А..Она.тили..2-синф.учун.дарслик..Тош
-
кент:.Чўлпон.номидаги.нашриѐт-матбаа.ижодий.уйи..–.2012йил..128.бет
62
Do'stlaringiz bilan baham: |
