экологик маданият
.–.жамиятнинг.тарихий.даврлар.мобайнида.шаклланган.ҳамда.
шаклланаётган. экологик. тажриба. ва. қадриятлари. тизими. бўлиб,. салбий. таъсирларга.
нисбатан.ўзгармас,.ўзида.баҳолаш,.башоратлаш.хусусиятларини.сингдирган.экологик-
ахлоқий.меъёрлар.ҳамда.у.асосидаги.амалий.фаолиятлар.йиғиндиси.сифатида.намоён.
бўлади..
Мактаб.ва.мактабдан.ташқари.экологик.таълим-тарбия.тизими.ўқувчиларга.назарий.
экологик.билимлар.бериш,.уларда.амалий.экологик.фаолият.кўникма.ва.малакаларини.
шакллантиришнинг.бир.бутун.ҳамда.узлуксиз.жараёнини.ташкил.этади..Бу.жараённинг.
якуний. босқичи. ўқувчида. экологик. маданиятнинг. шаклланганлик. даражаси. билан.
белгиланади.
Бугунги. кунга. келиб. фан,. тexника. ва. янги. технологиялар. экологик. маданиятнинг.
шаклланиши. ва. ривoжланишига. кучли. таъсир. қила. бoшлади.. Илм-фан,. техника. ва.
технологиялар. соҳасида. эришилган. ютуқлар. табиат. ва. жамият. ўртасида. бир. қатор.
муаммоларни. вужудга. келтирган. бўлсада,. унинг. ечимларини. топиш,. экологик.
маданиятнинг.шаклланиши.ҳамда.ривoжланишининг.илмий-назарий.асосларини.ишлаб.
240
10
чиқиш,.амалга.ошириш.воситаларини.яратишга.ҳам.xизмат.қилади..Оммавий.аxбoрoт.
вoситалари. экологик. маданиятни. шакллантириш. соҳасида. эришилган. ютуқларни.
oммалаштириш,.тарқатишда.катта.имкoниятларга.эга..
Ўқувчиларда. таълим. жараёнида. экологик. маданиятни. ривожлантиришдан. мақсад.
табиатда. экологик. мувозанатни. сақлаб. қолиш,. унинг. барқарорлигини. таъминлаш,.
биологик. хилма-хилликни,. генетик. фондни. авайлаб-асраш,. ўқувчининг. экологик.
саводхонлигини.оширишдир..Ўқувчилар.табиатга.таъсир.этиш.мақсадларини.олдиндан.
тушуниши,.унинг.келтириб.чиқарадиган.оқибатларини.кўз.олдига.келтирган.ҳолда.идрок.
қила.олиши,.баҳолай.олиши.зарур..Агарда.буни.яхши.тушуниб.олса,.ўз.фаолиятини.
атроф-муҳитга.зарар.келтирмайдиган.тарзда.олиб.боришга.ҳаракат.қилади..
Табиий. бойликлардан. фойдаланиш. жараёнида. атроф-муҳитга. чиқарилаётган.
турли-туман. саноат. ва. маиший. чиқиндилар,. уларнинг. манбалари,. таркиби,. йиғилиш.
маконлари,. чиқиндилар. келтириб. чиқарадиган. зарарли. оқибатлар,. уларни. энг. кам.
миқдорда. ажралиб. чиқишини. таъминлаш,. сақлаш. ҳамда. қайта. ишлаш. масалалари.
тўғрисида.эркин.мулоҳаза.юрита.оладиган.ўқувчиларни.тарбиялайди..
Хулоса. ўрнида. шуни. . айтиш. жоизки,. ўқувчиларда. экологик. маданиятни.
шакллантириш.ва.ривожлантириш,.табиатга.нисбатан.ғамхўр,.меҳр-шафқатли.бўлишга.
ўргатиш. долзарб. вазифалардан. бири. ҳисобланади.. Зеро. немис. олими. В.Дернгольц.
тъкидлаганидек:.“Экологик.маданиятни.тарбиялаш.инсон.мавжудлигининг.шартидир”.
Фойдаланилган.адабиётлар:
1..Фалсафа:.энциклопедик.луғат..ЎзР.ФА,.И.Мўминов.номидаги.фалсафа.ва.ҳуқуқ.
институти..–.Т.:.“Ўзбекистон.миллий.энциклопедияси”.Давлат.илмий.нашриёти.
2..Ўзбекистон.Миллий.Энциклопедияси.5-жилд..–.Т.:.“Ўзбекистон.Миллий.Энци
-
клопедияси”.давлат.илмий.нашриёти..2003..Б-372.
3..Абдуллаев.М.,.Умаров.Э.,.Очилдиев.А.,.Йўлдошев.А.,.Абдуллаев.А..Маданият
-
шунослик.асослари..–.Т.:.“Турон-Иқбол”,.2006..Б-25-29.
4..Саидова.У.Г..Экологик.маданият.тарихи.ва.унинг.ривожланиш.босқичлари..Дисс...
фал..ф.н.илм.дар.ол.учун..Автореферати..–Тошкент:.ЎзМУ,.2008..-.25.б..
241
Do'stlaringiz bilan baham: |