16-mavzu: Issiqlik uzatish. Issiqlik uzatish koeffitsienti. Bir va ko’p qatlamli devor orqali issiqlik uzatish

9-mavzu: Issiqlik uzatish

Reja:

• Issiqlik uzatish.
• Issiqlik uzatish koeffitsienti.

3. Bir va ko‘p qatlamli devor orqali issiqlik uzatish.

ISSIQLIK O‘TKAZUVCHANLIK 

• ISSIQLIK O‘TKAZUVCHANLIK 
• Issiqlik o‘tkazuvchanlik – bu temperaturalar farqi borligi tufayli tutash muhitda issiqlikning molekulyar uzatilishidir.
• Issiqlik almashinuvining bunday usuli, asosan qattiq jismning ichida ham, shuningdek bir-biriga tegib turgan ikkita qattiq jism orasida ham sodir bo‘ladi. Issiqlik o‘tkazuvchanlik suyuqlik yoki gaz qatlami orqali ham amalga oshishi mumkin, lekin umuman olganda suyuqlik va gazlar (suyuqlangan metallar bundan mustasno) issiqlikni juda yomon o‘tkazuvchan hisoblanadi.
• Bir jinsli izotrop jismni isishini ko‘raylik. Barcha yo‘nalishlar bo‘yicha bir xil fizik xossalarga ega bo‘lgan jismlarga izotrop jismlar deb aytiladi. Bunday jismni isitish vaqtida uning turli nuqtalaridagi temperatura vaqt bo‘yicha o‘zgaradi va issiqlik yuqori temperatura sohasidan past temperatura sohasiga tarqaydi.

Vaqtning ayni paytida ko‘rib chiqilayotgan fazoning barcha nuqtalaridagi temperatura qiymatlarining yig‘indisi temperatura maydoni deyiladi. Temperatura maydoni quyidagi tenglama bilan ifodalanadi:

• Vaqtning ayni paytida ko‘rib chiqilayotgan fazoning barcha nuqtalaridagi temperatura qiymatlarining yig‘indisi temperatura maydoni deyiladi. Temperatura maydoni quyidagi tenglama bilan ifodalanadi:
• t=f(x,u,z,) (9.1)
• bu yerda x,u,z – nuqta koordinatalari;  - vaqt.
• Agar jismning temperaturasi koordinata va vaqtning funktsiyasi bo‘lsa, u holda temperatura maydoni nostatsionar bo‘ladi:
• t=f(x,u,z,); t/0 (9.2) 
• Agar jismning temperaturasi faqat koordinataning funktsiyasi bo‘lib, vaqt davomida o‘zgarmasa, u holda temperatura maydoni statsionar bo‘ladi. 
• t=f(x,u,z); t/=0 (9.3)
• Temperatura maydoni uchta, ikkita va bitta koordinataning funktsiyasi bo‘lishi mumkin va mos ravishda, u uch, ikki va bir o‘lchamli deyiladi. Hamma nuqtalarida temperatura bir xil bo‘ladigan sirt izotermik sirt deyiladi.