16-mavzu. Ayirish tizimi kasalliklari, patogenezi va farmakoterapiya asoslari Reja

Davolash. Kasal hayvonga tinchlik barqaror qilinadi. Parhezda engil hazmlanadigan va to‘qimalarni qitiqlamaydigan oziqalardan tashkil topadi. Suv berish cheklanmaydi. Sigir va otlar ratsioniga sifatli beda pichani, silos, ildizmevalar va kepakdan tayyorlangan atala, go‘shtxo‘r hayvonlarga sut, go‘sht qaynatmasii va bo‘tqa kiritiladi. Siydik kislotalik muhitga ega bo‘lsa, ichimlik suviga natriy gidrokarbonat (10 litr suvga 50-75 g) qo‘shib beriladi.
Medikamentoz davolash patogen mikrofloralar rivojlanishini to‘xtatish, siydik xaltasidagi yallig‘lanish mahsulotlarini chiqarib yuborish va og‘riq spazmi hamda siydik haydovchi sanchiqlarini tugatishga qaratiladi. Siydikning muhitii ishqoriy bo‘lganda fenilsalitsilat, kislotali bo‘lganda geksametilentetramin kabi dezinfeksiyalovchi vositalar tavsiya etiladi. Parenteral yo‘llar bilan aantibiotiklar, sulfanilamidlardan streptotsid, urosulfan, sulfademizin, sulfatsil (katta hayvonlarga - 10 g, cho‘chqa va go‘shtxurlarga - 0,1-3,0 g kuniga 2 marta) og‘iz orqali ichiriladi. Siydikda yashil yiring tayoqchasi uchrasa tripaflovin, akrigonin kabi akrixinli buyoqlar ishlatiladi.
Kuchli bezovtalanish va tenezmlar paytida teri ostiga morfin yuboriladi yoki iliq klizma o‘tkaziladi. Kasallik og‘ir kechgan hollarda siydik xaltasi katetr yordamida dezinfeksiyalovchi eritmalar bilan yuviladi. Buning uchun 0,5%-li protorgol, 0,1%-li etakridin laktat, 3 %-liborat kislotasi, 0,05%-li kaliy permanganat eritmalaridan katta hayvonlarga 300-500, mayda hayvonlarga esa 50-100 ml yuborish mumkin.
Profilaktikasi. Jinsiy a’zolar kasalliklari (vaginit, metrit, uretrit va b.) o‘z vaqtida davolanadi. Kateterizatsiya o‘tkazishda aseptik va antiseptik holatlariga rioya qilinadi. Hayvonlar sovuqdan saqlanadi. Buyrak kasalliklari o‘z vaqtida davolanadi.