93. Zamonaviy tashqi diskovodlari (CD-ROM, CD-Rwriter, DVD) va ularning ko’rsatkichlari.
CD rom Bu optik kompakt-diskda yozib olingan ma'lumotlarni o'qish uchun moslama. CD-ROM drayveri asosiy tarkibiy qismlardan iborat: diskni aylantiradigan elektr motor; lazer nurlari, optik linzalar va datchiklardan iborat, kompakt-disk yuzasidan ma'lumotlarni o'qish uchun mo'ljallangan optik tizim, haydovchi mexanizmi, optik tizim va o'qilgan ma'lumotni ikkilik kodga dekodlashni boshqaradigan mikroprotsessorlar. CD-ROMning sig‘imi 650-700 MB (diametri 80 mm bo'lgan disklarda - 180-210 MB). Ushbu turdagi diskda MPEG-4 formatidagi 74 daqiqali audio yozuv yoki 2 soatgacha bo'lgan televizor sifatli videoni saqlash mumkin. Ma'lumotlar o'qish tezligi 150 KB / s bo'lgan floppi (yoki oddiy audio pleer) disklarga qaraganda 52 baravar tez o'qiladi. Ya'ni 52 ni 150 ga ko'paytirsak, Sony 52x disk tezligi 7800 kb / s ni tashkil qiladi. CD-Rwriter – ma’lumot va programmalarni yozish uchun mo’ljallangan. DVD-disk (Raqamli video disk) Raqamli video o'quvchi. Tashqi tomondan, DVD odatdagi CD-ROMga o'xshaydi (diametri - 120 mm, qalinligi 1,2 mm), lekin undan farq qiladi, chunki DVD ning bir tomonida 4,7 Gb gacha, va 9,4 GB. Ikki qatlamli ro'yxatga olish sxemasidan foydalanganda, bir tomon allaqachon 8,5 Gb gacha ma'lumotlarni o'z ichiga olishi mumkin, ikkala tomon ham - taxminan 17 Gb. DVD-lar qayta yoziladi.
94. Zamonaviy tizimli dasturlar va ularning turlari , vazifalari
Bugungi kunda tizimli dasturlarning quyidagi guruhlari shakllanib, rivojlanmoqda:
operatsion tizimlar va kobiklar;
dasturlash tizimlari (translyatorlar, qism dasturlar kutubxonasi, sozlovchilar va shu kabilar);
uskunaviv tizimlar;
integrallashgan (iamlangan) dasturlar paketi;
dinamik elektron iadvallar;
mashinaviv grafika tizimlari;
ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari (MBBT);
amaliy dasturiy ta’minot.
Tizimli dasturlar sirasiga shuningdek turli xizmatchi dasturlar – utilitalar (lotincha utilitas — foyda) kiradilar. Ular operatsion tizim imkoniyatlarini kengaytiradilar yoki to’ldiradilar yoki ayrim muhim vazifalami mustaqil bajaradilar. Bunday xizmatchi dasturlarga:
Kompyuter qurilmalari ishini nazorat, testlash, diagnostika qilish dasturlari;
Drayver-dasturlar;
Arxivator dasturlari;
Antivirus dasturlari;
Disk sohasini optimal boshqarish dasturlari;
Tashqi xotirada saqlanayotgan ma’lumotlarni tiklash, himoyalash va disklarni formatlash dasturlari;
Kompyuterlar o’rtasida axborotlarni ayirboshlash imkonini beruvchi kommunikatsiya dasturlari;
Operativ xotiradan samarali foydalanish imkonini beruvchi xotirani boshqarish dasturlari;
CD-ROM, CD-R va boshqa shu kabi tashki xotira vositalariga axborotni yozish dasturlari va boshqa shu kabi dasturlar kiradilar.
Do'stlaringiz bilan baham: |