15–mavzu: Morfologik uslubiyat. Otlardagi subyektiv baho shakllari va egalik, kelishik affikslarining uslubiy vazifalari reja



Download 80,5 Kb.
bet1/6
Sana27.06.2022
Hajmi80,5 Kb.
#711146
  1   2   3   4   5   6
Bog'liq
15-MAVZU USLUBIYAT


15–mavzu: Morfologik uslubiyat. Otlardagi subyektiv baho shakllari va egalik, kelishik affikslarining uslubiy vazifalari
REJA:
1. Ot yasovchi qo‘shimchalarning uslubiy xususiyatlari
2. Egalik qo‘shimchalarining uslubiy vazifasi
3. Kelishik qo‘shimchalarining uslubiy vazifalari
4. Otning sub'yektiv baho shakllari
Tayanch so‘z va iboralar: subyektiv baho, morfologik parallelizm
Darsning maqsadi: talabalarda badiiy matnning morfologik xususiyatlari haqida tushuncha hosil qilish. Otning uslubiy xususiyatlari haqida ma'lumot berish
Ot yasovchi qo‘shimchalarning uslubiy xususiyatlari. Ot yasovchi affikslar va ularning variantlari, sinonimligi, faol va nofaolligi, turli nutq uslublarida ishlatilishdagi farqlari stilistik qimmatga ega. O‘zbek tilining boshqa tillar bilan munosabati asosidagi ot yasovchi affikslar sinonimiyasiga -chi morfemasining turli matnda tojikcha -kash, ruscha -ist affikslari bilan sinonimlik tashkil qilishini ko‘rsatish mumkin. Traktorchi-traktorist, mashinachi-mashinist, mehnatkash - mehnatchi. Tojikcha -kor, -kar,-gar, -kash,-gash affikslari ma'no jihatidan -chi yasovchisiga yaqin bo‘lib, kasb oti yasab kelsa ham, ko‘p o‘rinlarda birining o‘rniga ikkinchisini qo‘llab bo‘lmaydi. Masalan, binokorni “binochi”, miskarni “mischi” deb bo‘lmaydi. Demak, so‘z yasovchi shakllarni o‘zi qo‘shilib keladigan o‘zak ma'nosiga mos holda qo‘llash talab qilinadi. -shunos, -parvar, -xo‘r, -pas, -do‘z, -bon, -gar, -soz, -xon kabi yasovchi affikslar (affiksoid) sifatida xizmat qiladi. Bunday affikslar yordamida yasalgan otlarda kitobiylik bo‘yog‘i bo‘ladi.
Ko’plik qo‘shimchasining uslubiy xususiyatlari.
Bu affiks turli so‘z turkumlariga qo‘shilib turli uslubiy vazifa bajaradi:
1. Insonning juft a'zolariga, sanalmaydigan otlarga, mavhum otlarga, atoqli joy nomlariga qo‘shilganda ma'noni kuchaytiradi.
Misol: «Bolam, bolam!» deb yelkamga osilganicha
Yig‘layberdi. Sovun yuqi qo‘llari bilan
Yuzlarimni, boshlarimni silab yig‘ladi. («Istanbul fojiasi»)


  1. Download 80,5 Kb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish