15-тема. Халықты социаллық ҚОРҒАЎ системасы

1.Өндирис-таярлаў функциясы. Оған жумысларды жумыс
орынлары бойынша бөлистириў, шийки зат ҳәм материалларды комплектлеў, техникалық ҳәм экономикалық ҳүжжетлер менен (сызылмалар, схемалар, наряд-
тапсырмалар ҳәм усы сыяқлылар) тәмийинлеў, сондай-ақ түрли
жәрдемши материалларды ислеп шығарыў киреди. Тийкарғы өндиристиң жетискенлиги де көп жақтан жақсы таярлаўға байланыслы.

2. 
   Үскене ҳәм қурылмалар функциясы. Оның ўазыйпасы - тийкарғы өндиристи әсбап ҳәм қурылмалар менен тәмийинлеў.
   
3. 
   Сазлаў функциясы. Ислетилетуғын әсбап-үскенелер қанша қурамалы болса, сазлаў функциясының роли сонша көбирек сезиледи. Дәслепки сазлаў, дүзетилген үскенени орнатыў, сәйкеслестириў, туўрылаў, ислеўин қадағалаўдан ибарат.
   

4. 
   Энергетикалық функция. Цехлар, участкалар ҳәм жумыс орынларын
   энергия менен тәмийинлеў барысында энергетика әсбаплары ҳәм қурылмалары менен тәмийинлеўде хызмет көрсетиў.
   
5. 
   Ремонтлаў функциясы. Үскене ҳәм қурылмаларды ремонттан шығарыў ҳәм профилактикалық хызмет көрсетиўден, сондай-ақ таяр ҳалда алынбайтуғын аўысық бөлеклерди таярлаў ямаса тиклеўден ибарат.
   
6. 
   Қадағалаў функциясы. Өним ямаса жумыслар сапасын турақлы түрде қадағалап барыўды, сондай-ақ шеттен алынатуғын шийки зат, материаллар ҳәм шала өнимлер ямаса аўысық бөлеклерди қабыл етиў, сынап көриў ҳәм анализ етиўди тәмийинлейди. Оның әҳмийетли ўазыйпасы есапқа алыў, анализлеў өнимниң жарамсызлығын алдын алыў болып есапланады.
   

2.7- сүўрет. Өндиристе қолланылатуғын хызмет көрсетиў функциялары түрлери

4. 
   Транспорт функциясы. Оның тийкарғы ўазыйпасы - шийки зат, материал, ярым таяр өнимлер ҳәм аўысық төлеклерди жумыс орынларына жеткерип бериў, мийнет буйымларын жумыс орынлары, участкалар ҳәм цехлар ортасында тасыў, таяр өнимды склад ямаса тутыныўшыларға жеткериў, сондай-ақ өндирис шығындыларды тасыў. Буннан тысқары, транспорт функциясына артыў-түсириў жумыслары ҳәм складлардағы жумыслар да киреди.
   
5. 
   Ремонтлаў-қурылыс функциясы. Оның ўазыйпасына имаратлар, биналарды жумысшы жағдайында сақлаў, оларды ағымда ҳәм базы жағдайларда болса орташа ремонтлаўды әмелге асырыў, авариялар ҳәм тәбийий апатлар ақыбетлерин тамамлаў, майда жәрдемши имаратларды қурыў, жоллар ҳәм кириў жолларын ремонтлаў киреди.
   
6.