15-mavzu: Sertifikatlash tizimi rivojlanish sifatida Reja

15-mavzu: Sertifikatlash tizimi rivojlanish sifatida
Reja:

1. 
   Oziq-ovqat maxsulotlarini sertifikatlash.
   
2. 
   Oziq-ovqat maxsulotlarini sertifikatlashning milliy tizimi.
   
3. 
   Sertifikatlashtirish bo’yicha atamalar va tushunchalar
   
4. 
   O’zRning sertifikatlashtirish bo’yicha milliy idorasi faoliyat turlari
   

Tayanch iboralar: Ovqat maxsulotlarini sertifikatlash, sertifikatlashtirish milliy tizimi, milliy mahsulot, raqobatbardoshlik, muvofiqlik sertifikati, majburiy sertifikatlashtirish, ixtiyoriy sertifikatlashtirish, sertifikatlashtirish sohasidagi guvohnoma, sifat sertifikati.

1. 
   Oziq-ovqat maxsulotlarini sertifikatlash
   

Zamonaviy xalqaro bozorni mahsulot, ishlar va xizmatlarni sertifikatlashtirishsiz tassavur qilish mumkin emas. Sertifikatlashtirish mahsulot yoki xizmatlarni muayyan standart yoki texnik shartlarga mos kelishini tasdiqlash maqsadida o‘tkaziladigan faoliyatni aks ettiradi.

«Sertifikatlashtirish» iborasi lotincha so‘zidan olingan bo‘lib, «to‘g‘ri qilingan» degan ma’noni bildiradi. Mahsulot, xizmat yoki jarayonning to‘g‘ri qilinganligi yoki bajarilganligi, ularning me’yoriy hujjatlarda belgilangan talablarga mos kelishini ishlab chiqaruvchi va iste’molchilarga tobe bo‘lmagan uchinchi tomon yordamida tekshirish orqali aniqlanadi. Shuning uchun ham me’yoriy hujjatlar talablariga to‘liq mos keladigan mahsulot, xizmat yoki jarayon sertifikatlashtirishdan bemalol o‘tadi. Amalda mahsulotdan tashqari, shu mahsulotni ishlab chiqarayotgan korxonaning sifat tizimlari ham sertifikatlashtirishdan o‘tkaziladi. Sertifikatlashtirishdan asosiy maqsad – mahsulot ishlab chiqarayotgan korxonaning me’yoriy hujjatlar talablari yoki iste’molchilar bilan tuzilgan shartnomalarda ko‘rsatilgan talablarga mos keladigan mahsulot ishlab chiqarish imkoniyatiga ishonch hosil qilishdan iboratdir. Shyning uchun ham korxonalarning mahsulotlari va sifat tizimlarining sertifikatlashtirishdan o‘tkazilishi milliy mahsulotimizni, jumladan oziq-ovqat maxsulotlarini jahon bozorida raqobatbardoshligini ta’minlashda muhim ahamiyatga ega bo‘ladi.
O‘zbekiston Respublikasining 1993 yil 28 dekabrdagi “Mahsulotlar va xizmatlarni sertifikatlashtirish to‘g‘risida” gi qonuni va O‘zRST 5.0:1998 (O‘zbekiston sertifikatlashtirish milliy tizimi. Asosiy qoidalar)da mahsulot, xizmat, jarayon yoki boshqa ob’yektlarni sertifikatlashtirish bo‘yicha huquqiy, iqtisodiy va tashkiliy asoslari hamda sertifikatlashtirishda qatnashuvchi tomonlarning huquqlari, vazifalari va javobgarliklari belgilab berilgan.
Sertifikatlashtirish milliy tizimi – sertifikatlashtirish bo‘yicha o‘zining boshqaruv va ijro idoralari (organlari) hamda tartib-qoidalariga ega bo‘lgan va davlat miqyosida amal qiladigan tizim hisoblanadi. Respublikamizda sertifikatlashtirish milliy tizimi to‘liq, shakllangan va u amalda. Uning qoida va tartiblari ISO/MEK va ISO xalqaro standartlari, EN 45000 Yevropa standartlari, sertifikatlashtirish bilan shug‘ullanuvchi boshqa xalqaro me’yorlar hamda qoidalarga muvofiq tuzilgan. Bunday choralar, o‘z navbatida sertifikatlashtirish idoralari tomonidan berilgan muvofiqlik sertifikatlari va belgilarini chet mamlakatlarda ham tan olinishini ta’minlaydi.

2.