15-мавзу: Ҳашаротларнинг морфологияси ва бош ва кўкрак тузилиши. Ҳашаротларнинг қорин тузилиши ҳамда уларнинг ўсимталари

Узунасига кетган томирлар ўртасида кўплаб кўндаланг томирлар мавжудлиги тўрқанотлилар тукуми (Neuroptera) ва ниначиларга (Odonatoptera) хосдир. Узунасига ва кўндалан-гига қалин томирланган қанотлар пардақанотларга хосдир. Улар кўпгина ҳашаротлар туркумларининг вакиллари, яъни капалаклар (Lepidoptera), қўшқанотлилар (Diptera), пардақа-нотлилар (Hymenoptera) ва бошқаларга мансуб белгилардир. Қўнғизлар (Coleoptera), тўғри қанотлилар (Orthoptera), сува-раклар (Blattoptera) туркумларининг вакилларида олдинги жуфт қанотлар қалин ёки ҳатто шох моддали структурага эга бўлиб, ёпиш вазифасини ўтайди, яъни тинч ҳолатда турганида орқа қанотларини ёпиб туради. Бундай турдаги қанотлар устки қанот ёки элитра деб аталади. Ярим қаттиқ қанотлилар ёки қандалалар (Hemiptera) туркуми вакилларида ҳам олдинги қанотлар қисман ёпиш вазифасини бажаради, лекин улар учишда ҳам қатнашади. Қанотларнинг юқориги қисми нозик пардали, қолган қисми эса анча қалиндир. Шу боисдан улар ярим тери қанотлилар дейилади. Турни аниқлаш учун қанот-ларнинг томирланишига оид морфологик белгиларни ҳам билиш лозим. Ҳашаротлар қанотларида қуйидаги узун томир-лар кузатилади: костал (С), субкостал (Sс), радиал (R), медиал (М), кубитал (Cu), анал (А) томирлар.

• Узунасига кетган томирлар ўртасида кўплаб кўндаланг томирлар мавжудлиги тўрқанотлилар тукуми (Neuroptera) ва ниначиларга (Odonatoptera) хосдир. Узунасига ва кўндалан-гига қалин томирланган қанотлар пардақанотларга хосдир. Улар кўпгина ҳашаротлар туркумларининг вакиллари, яъни капалаклар (Lepidoptera), қўшқанотлилар (Diptera), пардақа-нотлилар (Hymenoptera) ва бошқаларга мансуб белгилардир. Қўнғизлар (Coleoptera), тўғри қанотлилар (Orthoptera), сува-раклар (Blattoptera) туркумларининг вакилларида олдинги жуфт қанотлар қалин ёки ҳатто шох моддали структурага эга бўлиб, ёпиш вазифасини ўтайди, яъни тинч ҳолатда турганида орқа қанотларини ёпиб туради. Бундай турдаги қанотлар устки қанот ёки элитра деб аталади. Ярим қаттиқ қанотлилар ёки қандалалар (Hemiptera) туркуми вакилларида ҳам олдинги қанотлар қисман ёпиш вазифасини бажаради, лекин улар учишда ҳам қатнашади. Қанотларнинг юқориги қисми нозик пардали, қолган қисми эса анча қалиндир. Шу боисдан улар ярим тери қанотлилар дейилади. Турни аниқлаш учун қанот-ларнинг томирланишига оид морфологик белгиларни ҳам билиш лозим. Ҳашаротлар қанотларида қуйидаги узун томир-лар кузатилади: костал (С), субкостал (Sс), радиал (R), медиал (М), кубитал (Cu), анал (А) томирлар.