15-ma’ruza. Lan, man va wan tarmoqlarida qo’llaniladigan marshrutlash protokollari, marshrutlash protokollarini qiyosi va tahlili

---

15-MA’RUZA. LAN, MAN va WAN tarmoqlarida qo’llaniladigan marshrutlash 
protokollari, marshrutlash protokollarini qiyosi va tahlili. 
 
Lokal va global tarmoqlar yaqinlashuvi ko‘rinishlaridan biri, local va global 
tarmoqlar orasidagi oraliq holatni egallovchi katta shahar masshtabidagi 
tarmoqlarning paydo bo‘lishi hisoblanadi. Shahar tarmoqlari yoki megapolislar 
tarmog‘i (Metropolitan Area NetWorks, MAN) yirik shahar hududiga xizmat 
ko‘rsatish uchun mo‘ljallangan. MAN turidagi zamonaviy tarmoqlar, o‘z mijozlariga 
har xil turdagi kommunikatsiya vositalari, shu jumladan ofis ATSlarini birlashtirish 
imkonini beruvchi xizmatlar xilma xilligi bilan ajralib turadi. 15.1-rasmda local 
hisoblash tarmoqlari (LAN), shahar (MAN) va global tarmoqlar (WAN) uchun 
ishlatiladigan alternativ kirish texnologiyalari orasidagi raqobatning asosiy qismlari 
ko‘rsatilgan. 
 
15.1.-rasm. Simsizvamobiltexnologiyalarikonvergensiyasi 
Kabeltarmoqlaribo‘yichaInternetgakengpolosalikirishvaWi-Fibirikmasi, hamda 
PSTN missimlari bazasida DSLdanfoydalanish, infratuzilmani- uyda, ofisda, 
jamoatxotspotlariaeroport, vokzal, mehmonxona, restoran, kafe va boshqa joylarda 
Internetga simsiz ulanish bilan ta’minladi. 3-avlodtarmoqlari (3G) Internetga 
xohlagan joydan ulanish uchun, WideAreaNetworks(WAN) tarmoqlarini yaratish 
imkonini beradi va an’anaviy ovoz xizmatlari takliflarini kengaytiradi. Mobil va 
o‘tkazish tarmoqlari konvergensiyasi jarayoni, yuqori hisoblash quvvati bo‘lgan va 
o‘rtacha narxda Internetga chiqish uchun simsiz texnologiyalar to‘plamiga ega 
bo‘lgan mobil telefonlar va KPK, noutbukka biboshlang‘ich iste’molchilar uchun 
portativevositalarnirivojlantirishbilankuzatildi. Internet orqali ovozli telefoniya 
(VoIP) an’anaviy telefoniya bilan raqobatlasha boshladi. Internetga kengpolosali 
ulanish, qayd etilgan an’anaviy telefon aloqasiga raqobatchi xizmat hisoblanadi. 
Simsiz kengpolosali ulanish(WBA) texnologiyalari mobil tarmoqlari bilan xususiy va 
jamoat binolarida, hamda, shahar tarmoqlari darajasida raqobatlashadilar.