14-súwret. Sımtorlar tesikleriniń kvadrat forması Torlar tesikleri maydanı (maydanı ) dıń to'rning ulıwma maydanına qatnası janlı kesim

Elektromagnit seperatorlardin’ duzilisi ha’m islew prinsipi

Rudani magnitlı bayıtıwǵa tayarlaw

Magnitlı seperatsiyaning ayriqsha qásiyetleri rudani magnitlı ajıratıwdan aldın tayarlaw procesin ótkeriw kerekligi bolıp tabıladı. Bul ayrıqshalıqlar bolsa rudanin’ xarakteristikası, granulometrik quramı hám qollanılatuǵın seperatsiya usılına baylanıslı halda tańlap tómendegi processlerdi óz ishine aladı. Bularǵa usaqlaw, jenshiw, elew, shlamsizlantirish, shańsızlantirish, magnitlaw, magnitsızlantirish, keptiriw hám kúydiriw kiredi.

Elew –seperator jumısshı tuynugidagi magnit maydanı magnit kúshleri ma`nisi tárepinen birdey emes. Separatorga rudani irilik boyınsha shegarada beriwde eń úlken hám eń kishi bólek diametri bólekke tásir etiwshi magnit kúshi bir neshe ret parıq etiwi múmkin. Magnitlı separatsiyada sonday sharayat jaratıw kerek, hár túrlı ólshemli hám hár túrlı magnitlanıw qábiletine iye bóleksheler birdey magnit kúshi menen tortiladi. Hár túrlı magnitlanıw qábiletine iye, lekin birdey magnit kúshi menen tortiluvchi eki mineral ólshemleriniń qatnası teń tartılıw koefficiyenti dep ataladı. Bul koefficiyent qansha úlken bolsa bayıtıw sxeması sonsha ápiwayı boladı [26].

Shlamsizlantirish hám shańsızlantirish -Bul processlerde dáslepki kóndan mayda noruda bóleksheler hól separatsiyalarda shlamlar, qurǵaqlay separatsiyalarda shańnı chetlashtirish ámelge asıriladı. Hól separatsiyalanish procesi rudada mayda hám mayin yanchilgan ónimdiń qatnasıwına tásirli, sebebi bul bólekshelerdiń bir bólegi separatsiyada magnitlı ónimge túsip, onıń sapasın jamanlastıradı. Bul bolsa mayin bóleksheler salıstırma maydanınıń úlkenligi hám olardıń qıyınlaw bólekshelerge jabısıp qalıw qábileti menen tusintiriledi. Hól separatsiyalashda ónimdiń qarsılıgı sebepli mayin bólekshelerdiń háreketleniwi qıyınlasadı jáne bul da olardıń magnit separatsiyasini jamanlastıradı. Mayin bólekshelerdi chetlashtirish donali bólegin ajıratıp alıwdı jaqsılaydı.

Magnitlaw hám magnitsızlaw - Mayin yanchilgan kúshli magnit ózgesheligine iye ónimlerdiń magnitlı separatsiya processinde magnit hám nomagnit bólekshelerden
hólkemlesken agregatlar (flokul) jedel payda boladı jáne bul bayıtıw natiyjeliligine tásir etedi.

Respublikamız ekonomikasın joqarı dárejege kóteriwde qara metallurgiyaning da ornı úlken, kóndan qara, reńli hám siyrek ushırasatuǵın metallarning ajırasıwın asırıw, olardıń shıǵındılar quramında maksimal dárejede joǵalıp ketiwin kemeytiw ushın paydalı qazilmalarni bayıtıwdıń nátiyjeli usıllardı hám jańa texnologiyalıq processlerdi nátiyjeni ámelde qollanıw qılıw názerde tutılmaqta. Bul máselelerdi sheshiwde magnit usılın qollap ámelge asırıw múmkin.

Magnit usılında bayıtıw keyingi jıllarda jedel rawajlanıp atır. Házirde jańa magnit usıllarda bayıtıw, yaǵniy magnitogidrodinamik hám magnitogidrostatik usıllarınan keń paydalanılıp atır

Magnitlı usılında bayıtıw sxemaları

Qollanilayotgan saralaw usılı hám baslanǵısh materiallardıń xarakteristikasına baylanıslı halda magnitlı bayıtıw sxemaları keyingi processlerdi ózine qosıp alıwı múmkin: usaqlaw, jenshiw, eleklew, shlamsizlantirish hám shańsızlantirish, magnitlantırıw hám magnitsızlantirish, keptiriw, kúydiriw.

Eleklew. Túrli ólshem degi mineral bóleklerge tasir etiwshi magnit kúshi, bir neshe márte parıqlanishi múmkin.

Birdey magnit kúshler járdeminde tortilayotgan, túrli magnitlı tásirlilikke iye 2 mineral bólekleriniń óz-ara tasiri teń tartıschanlik koefitsienti dep ataladı. Teń tortushuvchanlik koefficiyentine kóre tar sheńber degi klaslardaǵı baslanǵısh materiallar klassifikatsiya, bóleklerdiń qurǵaqlay hám suwlı separatsiyada bóliniw shártlerin jaqsılaydı.

Shlamsizlantirish hám shańsızlantirish. Rudadagi mayda hám mayin yanchilgan minerallar bar ekenligi magnitlı separatsiya processleri ushın oǵada tasirchan, bunda olardıń bir bólegi magnitlı separatsiya waqtında magnit ónimi quramına túsedi jáne onıń sapasın jamanlastıradı.

Mayin bóleklerden dáslepki tazalaw rudaning donali bóleginiń bóliniw sharayatın jaqsılaydı.

Magnitlantırıw hám magnitsızlantirish. Mayin yanchilgan kúshli magnitlı materiallardı magnitlı separatsiya processlerinde agregatlarni (flokulalarni) jedel payda bolıwı júz boladı.

Magnitlı separatsiyada flokulalar payda bolıwı separatorlarning jumıs ónimliligin hám magnitlı ónimdiń ajırasıwın asıradı, lekin sapası pasayadi.

Sol sebepli shlamsizlantirish procesin intensifikatsiya qılıw maqsetinde hám botanani quyiltirish maqsetinde magnitlantırıw úskenelerinde qayta islenedi. Hám kerisinshe, klassifikatsiya processlerinde magnitsızlantirish úskenesinen ótkerip, botanani flokulalarini buzıw maqsetinde magnitsızlantiriladi.

Keptiriw. Baslanǵısh materialda maydan ızǵarlıǵı bolıwı qurǵaqlay magnitlı separatsiya kórsetkishlerine jaman tasir kórsetedi. Magnitlı separatsiyadan aldın materiallardı keptiriw túrli konstruksiyalı úskenelerde ámelge asıriladı : barabanli keptirgishlerde, trubkali keptirgishler hám qaynar qatlamlı keptirgishlerde.

Kúydiriw. Nomagnit yamasa kúshsiz magnitlı temir oksidlerin magnitlı oksidlerge-suniy magnetit Fe₃O₄ hám gematitlarga Fe₂O₃ Ótkeriw maqsetinde temir kón kúydiriwge jóneltiriledi.

Temir oksidiniń magnetitgacha tikleniwi gazlı tikleniw reaksiyasına kóre keshedi

3Fe₂O₃+CO=2Fe₃O₄+CO₂

Tiklewshi retinde koks, tas hám gúńgirt kómir, domenli, generatorlı kokslar hám tabiy gaz isletiledi.

Magnitlı separatsiyada temir kónni tiklovchi atmosferada dáslepki kúydirilgende joqarı sortlı boyitma alıwdıń imkaniyatın beredi.

Rudali hám rudasiz mineralları tegis emes donador magnetit kónni magnitlı bayıtıwdıń principal sxeması 131-suwretde keltirilgen.

Qurǵaqlay bayıtıw bir qabıllawda yamasa birinshisinde nomagnit kóndan tazalap ekinshi qabıllawda ámelge asıriladı

Qurǵaqlay bayıtıwda ádetde otval shıǵındıları hám jenshiwge hám keyinirek suwlı magnitlı bayıtıwǵa jóneltiriletuǵın aralıq ónimleri ajraladi`.

Suwlı magnitlı bayıtıw ádetde 3 basqıshda atqarıladı, bunda olardıń hár biri birdan ushqannan keyina bolǵan qabıllaw ámellerdi óz ishine aladı.

Birinshi basqıshda 2-basqısh jenshiwge jóneltiriletuǵın aralıq ónimler hám otval shıǵındılarına ajıratıwshı bir yamasa eki qabıllaw ámelge asıriladı. Ekinshi basqısh bayıtıw bir qabıllaw arqalı ámelge asıriladı hám jabıq siklli ekinshi basqısh jenshiwdi óz ishine aladı.

Úshinshi basqısh bayıtıwda magnitlı ónimlerdi eki-úsh qabıllaw arqalı eki-úsh tazalaw procesi menen ámelge asıriladı. Bul basqıshda boyitma suwsızlantirishga, aralıq ónim bolsa ekinshi basqısh jenshiwge jiberiledi

131-súwret. Skarnli magnetitli kónni magnitlı bayıtıw sxeması