14-súwret. Sımtorlar tesikleriniń kvadrat forması Torlar tesikleri maydanı (maydanı ) dıń to'rning ulıwma maydanına qatnası janlı kesim

25-súwret. Barabanli digirmandıń sarqırama jumıs tártibi.
Aralas tártip sap teksheli tártipden sarqırama rejimine uyań- aste ótiw menen xarakterlenedi. Bunda yanchuvchi quraldıń tash- qi qatlamları sklon boylap tómenge dumalovchi ónimdiń ishki qatlamlarına túsedi. Bunday tártip baraban aylanıw chastotasin- ing aralıq bahalarında júz boladı. Barabanning aylanıw tezligi kritik aylanıw tezliginiń 60 -76 % ini quraydı.

Kritikdan joqarı tártip barabanning aylanıw chastotası kritik- den joqarı bolǵanda júzege keledi.

Baraban aynalǵanda yanchuvchi qural (shar yamasa sterjen) jumıs- qalanish hám oraydan qochuvchi kúshler tásirinde cilindrning ish- ki diywaline jabıwıp qaladı hám belgili bir biyiklikke kóterilip, salmaqlıq kúshi tásirinde tómenge túsedi hám yamasa diywal boylap sırǵaladi. Aylanıw tezligi asqanda sonday jaǵday júzege keli- shi múmkin, ol jaǵdayda oraydan qochuvchi kúsh salmaqlıq kúshine teńlesedi, bunda yanchuvchi qural cilindrning diywaline jabisib,

ol menen birge aylanadı (diywaldan uzilmaydi). Bunday tezlik barabanning kritik aylanıw tezligi dep ataladı. Barabanning kritik aylanıw tezliginde jenshiw derlik júz bolmaydı. Barabanning kritik aylanıw tezligi tómendegi formuladan tabıladı:

n_kr = 42,3/

, аy./min.,

bunda : D - digirman barabanining diametri, m

Ámelde joqarıdaǵı birinshi ush tezlik tártibi isletiledi. Turpayı jenshiwdi sarqırama hám aralas tártipte ámelge asırǵanı maqsetke muwapıq, sebebi ol jaǵdayda yanchilish tiykarınan súykelisiw hám ezilish esabına júz boladı.

Hár qanday tártipte yanchuvchi qural digirmandıń qatlamı hám oǵan jabıwǵan deneler, sonıń menen birge denelerdiń ózleri arasında payda bolatuǵın súykelisiw kúshi tásirinde aylanba trayektoriya boylap háreketlenedi. Súykelisiw kúshiniń ma`nisi ónim- dıń (sharlar hám ruda ) barabanning ishki maydanına kórsetetuǵın basımına hám súykelisiw koefficiyentine baylanıslı.

Súykelisiw koefficiyenti rudaning ózgesheligine, qatlamdıń maydanına, Butananing qısıqlıǵı hám jabısqaqlıǵına baylanıslı.

Baraban aylanıwınıń kishi chastotasında hám digirman yan- chuvchi qural menen kemrek (30%) toldırilganda aylanba trayek- toriya boylap háreketleniwde yanchuvchi quraldıń sırǵanishi gúzetiliwi múmkin (qatlam maydanı hám baraban ishi). yanchuvchi qural menen toltırılıwı 40 -50%, hám tegis emes qatlamda sharlarning sırtqı qatlamı sırǵanmaydi, ishki qatlamlardıń salıstırmalı jılısıwı bolsa hámme waqıt gúzetiledi.

Real sharayatta yanchuvchi qural aylanba trayektoriya boylap bólek háreketlanmasdan, basqa deneler menen birge háreket- lanadi.

Sharli digirmandıń hámme tártiplerinde yanchuvchi ónim- dıń qatlamları, sharlar hám qatlam arasında óz-ara bir-birine kirip alıw gúzetiliwi múmkin.

Jenshiw procesin óz-ózin yanchuvchi digirmanlarda tómen- dagicha oyda sawlelendiriw múmkin. Rudaning irilew (150-450 mm)

bólekleri teksheli tártipte háreketlenedi hám barabanning joqarı - ga kóteriluvchi tárepi boylap kóteriledi hám dumaloq formaǵa kiredi. Ortasha iriliktegi bólekler (50-150 mm) sarqırama tártibinde jaylasadı. Parabolik trayektoriya boylap túskende olar maydalaw bóleklerdi zarba tásirinde yanchiydi hám az-azdan ózleri de iri rudaning dumalovchi bólekleri arasında zarba, ishkalanish hám ezilish nátiyjesinde bóleklenedi.

Gravitatsion hám oraydan qochuvchi kúshler tásirinde, sonıń - dek, lifterlar járdeminde ruda bólekleri tap salmaqlıq kúshi oraydan qochuvchi kúshdan ortguncha joqarıǵa kóteriledi.

Iri bólekler jenshiw zonasına mayda bóleklerden aldın túsedi hám qısqa waqıt aralıǵinda mayda bólekler úlkenlew bálent- likka kóteriledi hám sarqırama zonasına túsedi. Digirman kólemi- dıń 8 % i átirapında polat sharlarni qosıw jenshiw procesin tezlestiredi.

Ruda massasın kerekli biyiklikke kóteriw ushın óz-ózin yanchuvchi digirmanlar lifterlar menen támiyinlengen.

Baraban aynalǵanda lifterlar ruda bóleklerin ustap alıp, lifterlarsiz digirmandagiga salıstırǵanda úlkenlew biyiklikke kóteredi. Barabanning aylanıw chastotası jáne onıń toldırılıw dárejesine qaray tek tutınıw etiletuǵın quwat emes, bálki zarba hám jumıs- qalanish arqalı jenshiwge sarplanatuǵın paydalı quwat arasındaǵı

koefficient de ózgeredi.

Sarqırama tártibinde jenshiw tiykarınan rudali jismning erkin tús- jumısında zarba tásirinde, sonıń menen birge, súykelisiw tásirinde júz bo'- ladi.

Turpayı yanchilgan ónim aylanıw chastotası úlken bolǵanda (aralas hám sarqırama tártibi); mayin yanchilgan ónim aylanıw chastotası kishi bolǵanda súykelisiw nátiyjesi (teksheli tártip) de alınadı. Óz-ózin jenshiwde rudaning hámme bólekleri bir waqtıniń ózinde de yanchiluvchi, da yanchuvchi esaplanıp, bul processtiń natiyjeliligin sezilerli túrde asıradı.