14-mavzu: shaxsning sifatlari psixodiagnostikasi шмишек тест – саволномаси ёрдамида ўсмирларнинг характер акцентуациясини аниқлаш

10. Экзальтр типлар.
Бу типдаги инсонлар мулоқотга ўта киришимли, сергап, кўнгилчан. Кўпинча бундай одамлар баҳслашадилар, лекин бахсни очикдан-очик келишмовчиликларга олиб бормайдилар. Келишмовчилик вазиятларда ҳам пассив, ҳам актив бўлишлари мумкин. Шу билан бирга улар дўстлари ва яқинларига ғамхўр, меҳрибон ва уларга боғланиб қолганлар.
Психогеометрик тест
Психогеометрия тести шахсни аниқлашдаги энг қулай ва амалий методика бўлиб, А.А.Алексеева ва Л.И.Громоваларнинг фикрича ҳар қандай кишининг характер типи ва психологик қиёфасини тез ва аниқ ташхис этишга имкон беради. Мазкур методика шахснинг характерологик хусусиятларини аниқ ва равшан бир шаклда тавсиф этиш билан бирга турли ҳаётий вазиятларда киши ўзини қандай тутишини, хатти-ҳаракатларини билишга ёрдам беради.
Психогеометрия методикаси илк бор АҚШда ишлаб чиқилган бўлиб, унинг муаллифи Сюзен Деллингер ҳисобланади. Ушбу методика орқали 85% аниқликда ташхисий маълумотлар олганлиги боис дунёда кенг оммалашган. Методика асосан индивидуал тарзда ўтказилади ва тадқиқотларни бошлашдан аввал синалувчига қуйидагича йўриқнома берилади: “Расмда келтирилган бешта шаклга қаранг (квадрат, “учбурчак”, “тўғри тўртбурчак”, доира ва “зигзаг”). Улар орасидан сизнинг ўзлигингизни мужассам этган шаклни танланг. Агар иккилансангиз, эътиборингизни тортган биринчи шаклни танланг ва бу шаклни биринчи рақам билан ёзиб қўйинг. Сўнгра қолган шаклларни ҳам шу тартибда танланг, яъни иккинчи, учинчи ва ҳоказо”.
Бинобарин, методикани ўтказиш тартиби жуда оддий бўлиб, унинг талқини ҳам унчалик катта қийинчилик туғдирмайди. Биринчи танлаган шакл бу текширилувчининг асосий, марказий шакли ҳисобланади. Бу шакл унинг устунлик қилувчи муҳим характер хусусиятларини аниқлаш имконини беради. Қолган тўртта шакл биринчи (асосий) шакл хусусиятларини у ёки бу даражада “безаб” туриши мумкин. Охирги шакл эса синалувчининг тегишли хусусиятни рад этишини, яъни унга мос келмаган хислатни кўрсатади.
Демак, ҳар бир шакл ўзида муракаб психологик жиҳатларни қамраб олади ва қуйида уларнинг қисқача психологик тавсифи келтирилади.