14-mavzu. Menejerni rahbarlik uslubi va madaniyati. Reja: Menejer va rahbarlik uslubi tushunchasi

butun xalqning turgan-bitgan sho’ridir.
Amaliyotda rahbar madaniyati aniq ko’rsatkichlarda o’z ifodasini topadi. Ularni quyidagi uch 
guruhga bo’lish mumkin (31-jadval). 
31-jadval 
Rahbar madaniyatiga baho berish uchun qo’llaniladigan ko’rsatkichlar 
№ 
Ob’ekt 
Ko’rsatkichlar tizimi 
1. 
Rahbarning o’ziga nisbatan 
madaniyatliligi 

So’z bilan ishning birligi:
So’z berdingmi, va’da qildingmi, belgiladingmi - aniq mo’ljallangan muddatda 
bajar 

o’z kasbiy mahoratini, iqtidori-ma’naviy komilligini o’stirish 
ustida qayg’urish

oqilona turmush tarzi, jismonan sog’lomligini saqlash 

o’z-o’zini tanqid asosida o’z kamchiliklarini bo’yniga olmoq 

o’zini intizomga bo’ysundirish 

o’z malakasini oshirishga bo’lgan intilish va uning uddasidan 
chiqa olish 

harakatning maqsadga qaratilganligi va qat’iyligi 

o’ziga va mehnat faoliyatiga bo’lgan talabchanlik; 

axloqning quyidagi alifbolariga qatiy rioya qilish: 

kamtarinlik 

haqgo’ylik 

halollik 

o’zini tuta bilishlik 

oddiylik 

to’g’rilik, vijdonlilik. 
2 
Rahbarning 
jamoaga 
nisbatan madaniyatliligi 
Xalqparvarligi, ya’ni: 

kishilarga e’tibor va hurmat

kishilarga xayrxoh va iltifotli bo’lish 

olijanoblik va beg’arazlik, xolislik 

kishilarning qadr-qimmatiga yetish kabilar 

Fuqarolik va kasbiy burchini bajarish: 

odamlarga ishonch, kishilarning o’z kuchiga qobiliyatiga 
bo’lgan ishonchini qo’llab-quvvatlay olish, uni shaxsiy 
kamchiliklarini bartaraf qilishga yo’naltira bilish 

yuqori nutq madaniyatigi ega bo’lish va tashqi ko’rinishdaga 
ozodaligi 

salbiy fazilatlarga ega bo’lgan, qonun-qoidalarga rioya 
qilmaydigan, odobsiz kishilarga, shu jumladan, qon-qarindosh 
va yaqin tanish-bilishlarga nisbatan toqati yo’q. 

O’zaro munosabatdagi quyidagi oddiy etiket qoidalariga rioya 
qilish: 

xushmuomalalik 

sipolik 

kamsuqumlik 

andishalilik 

vazminlik. 

Mehnat va do’stlikdagi sherikchilikda: 

o’zaro yordam va quvvatlash 

hozirjavoblik va majburiylik, so’zsiz bajarishlik 

---


printsipiallik va ishonch 

talabchanlik. 
3. 
Rahbarning 
jamiyatga 
nisbatan madaniyatliligi 

Yuqori darajadagi fuqarolik, vatanparvarlik va baynalminallik

Jamiyat baxt-saodati yo’lida halol mehnat qilish, jamiyat 
boyligini ko’paytirish haqida g’amxo’rlik qilish 

Qonunlarga, huquqiy akt va bitimlarga, davlat intizomiga qatiy 
rioya qilish 

Ijtimoiy burchni yuksak darajada anglash, jamiyat manfaatlarini 
buzilishlariga nisbatan shavqatsiz bo’lish

Huquqiy, moddiy va ma’naviy javobgarlikni tan olish va rioya 
qilish 

Ko’pfikrlikka ochiq ko’ngillik bo’lish va uni hurmat qilish 
Har qanday holatda ham rahbar qaysi bo’g’inda rahbar bo’lishidan qat’i nazar, o’zining asosiy 
majburiyati, ya’ni qo’l ostida-gilarni o’zining misolida tarbiyalashni unutmasligi kerak. Chunki 
rahbarlik bu nafaqat lavozim egasi, u o’z navbatida qam tarbiyachi, ham sotsiolog, ham psixologdir, 
sodda qilib aytganda rahbar - bu kishilar o’rtasidagi murakkab munosabatlarni sozlovchi, 
uyg’unlashtiruvchi “muhandisdir”. Bugungi kundagi jamiyatimiz ana shunday rahbarlarga o’ta 
muhtojdir.