14-mashg`ulot. Kondensatorlar va ularning elektr sig’imlariga doir masalalar yechish. Kondensatorning elektr sig’imi

Rasm 1. Kondensatorlar

•Silindrik kondensatorning ekektr sig’imi:

•Qoplamlarni har xil radiusli ikkita sferik sirtdan iborat bo’lgan kondensator deyiladi. Sferalar orasidagi elektr maydonini radiusli sferaning zaryadi hosil bo’ladi:

• Yassi kondensator qoplqmlari orasidagi potensialar farqi, yoki kuchlanishi:

• Yassi kondensator qoplamalari orasidagi elektr maydon kuchlanganligi :

• Yassi kondensator zaryadi:
;
Kondensatorlar parallel va ketma-ket ulash
• Kondensatorlar parallel va ketma-ket ulanganda ularning umumiy sig’imi o’zgaradi.
1. Kondensatorlarlarni parallel ulash.

bo’lsa C= bo'ladi.


Rasm 2. Kondensatorlarni parallel (a) va ketma-ket ulash (b)

• Parallel ulangan kondensatorlar batareasini umumiy sig’imi, kondensator sig’imlarini algebraik yig’indisiga teng. Kondensatorlar parallel ulanganda umumiy sig’imi oshadi.

2. Kondensatorlarni ketma-ket ulash

• Ketma-ket ulangan ikkita kondensator uchun kuchlanishni taqsimlanishi.

• Ketma- ket ulangan kondensatorlar batareyasi umumiy sig’imining teskari qiymati, ulangan kondensatorlar sig’imlari teskari qiymatlarining yig’indisiga teng. Kondensatorlar ketma-ket ulangan kondensatorlar batareyasining umumiy sig’imi kamayadi. Kondensatorlar bayaryasining umumiy sig’imi, batareya tizimiga kiruvchi sig’imi eng kichik bo’lgan kondensator sig’imidan ham kichik bo’ladi.
• Kondensator zaryadlari nisbati:
• kuchlanishgacha zaryadlangan sig’imli kondensatorlar, kuchlanishgacha zaryadlangan sig’imli kondensator bilan tutashtirilganda kondensatorda hosil bo’luvchi umumiy kuchlanish :
• Zaryadi sig’imi bo’lganda kondensator , zaryadi sig’imi bo’lganda kondensator bilan tushuntirilgandan keyin kondensatorlarda zaryadning qayta taqsimlanishi :