14-amaliy mashg'ulot. Avtomatik indetifikatsiyalash. Shtriхli kоdlаsh. Mаhsulоtlаrni shtriхli kоdlаsh tizimi

4-расм. EAN 8 разрядли коди. 

---

O„z DSt 6.17.01:1999 Avtomatik identifikatsiyalash. SHtrix kodlashtirish. Mahsulotlarni 
shtrix kodlashtirish tizimi. Umumiy qoidalar. 
O„z DSt 6.17.02:2000 Avtomatik identifikatsiyalash. SHtrix kodlashtirish. Atama va 
ta‟riflar. 
O„z DSt 6.17.03:1999 Avtomatik identifikatsiyalash. SHtrix kodlashtirish. Korxonalarni 
ro‟yxatga olish, ko‟rib chiqish va mahsulotlar EAN kodini bekor qilish tartibi. 
O„z DSt 6.17.04:2001 (ISO/MEK 15420) Avtomatik identifikatsiyalash. SHtrix 
kodlashtirish. EAN belgilari tartibi. 
O„z DSt 6.17.05:1999 Avtomatik identifikatsiyalash. SHtrix kodlashtirish. Iste‟mol 
tovarlari va transport qadoqlashga EAN shtrix belgilarini joylashish tartibi. Umumiy talablar. 
O„z DSt 6.17.07:2001 Avtomatik identifikatsiyalash. SHtrix kodlashtirish. Mahsulotga 
O„z TNT kodini ro‟yxatga olish, tayerlash, ko‟rib chiqish va bekor qilish tartibi.
O„z RH 51-097:2000 Avtomatik identifikatsiyalash. SHtrix kodlashtirish. O‟zbekiston 
Respublikasida ishlab chiqarilaetgan tovarlarni davlat shtrix kod ro‟yxatini yuritish tartibi 
O‟zbekiston Respublikasida shtrixli kodlashning tadbiq etilishi eng avvalo, 1996 yilning 
26 aprelida qabul qilingan "Iste‟molchilarning huquqlarini himoya qilish to‟g‟risida" nomli 
qonunniing 4 moddasida ko‟rsatilgan - iste‟molchining xarid qilinayotgan mahsulot haqida zarur 
va ishonchli ma‟lumot olish huquqini amalga oshirishda yangi zamin yaratadi. 
SHtrixli kodlash ishlab chiqarish korxonalari uchun quyidagi imkoniyatlarni yaratadi: 

avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlarining tadbiq etilishini osonlashtiradi; 

ishlab chiqarish, mahsulotni saqlash va realizatsiya qilish kabi faoliyatlardagi hisob-
kitob ishlarining samaradorligini oshiradi; 

resurslarni chuqur tahlil qilish imkoniyatini beradi; 

hujjatlar aylanishini qisqartiradi; 

mahsulotni realizatsiya qilish va harakati haqidagi ishonchli ma‟lumotlarni muntazam 
ravishda yig‟ishni yo‟lga qo‟yish mumkin; 

boshqaruv va nazorat organlariga tezkor ravishda mahsulot xususidagi ma‟lumotlarni 
tavsiya etish. 
Biroq, xaridor sotib olayotgan mahsulotining faqat tayyorlangan davlati borasidagi 
ma‟lumotnigina emas, balki tegishli barcha ma‟lumotlarni ham bilishni istaydi. Bu muammo 
ham vaqti kelib standartlashtirish vositasda hal etilishi mumkin. Biroq, buning uchun 
sertifikatlashtirish yo‟li bilan tasdiqlanuvchi, standartlarning majburiy talablarining ro‟yxatini 
kengaytirish lozim bo‟ladi.