13. Психологоя асослари

Эмоционал ишлов бериш. Асосий вазифаси- инсонга шахсий эмоция-
ларни юзага чиқариш, психолог ва коррекция ёрдамида бошқа одамлар эмо-
циялари билан қиёслашга ёрдам беради. Бу эса мижозга аниқ реакция ва ҳа-
ракат қилишга ёрдам беради Ўта кучли, кучсиз ёки ўзгарган эмоционал 
реакциядан ҳалос бўлишга ёрдам беради. 
Машқлар: Ҳаёлан альтернатив (муқобил) (асардаги қатнашувчиларга 
нисбатан) диалогларни, хулқини, ўз хусуиятларини (тажриба етишмаслиги, 
уятчанлик ва х.к.) ҳисобга олинган ҳолда мижоз хаяжонланишнинг муқобил 
турлари ҳақида билим олади. 
Бу ҳолатда уни ҳеч ким қораламайди, у баҳолаш жараёнидан ҳоли 
бўлади.
Келишмовчиликларни ҳал қилиш. Бу конкрет ҳаётий воқеликка 
ишлатилади-ган ўзига хос назорат синтези бўлиб, эмоционал ишловни ва 
машқларни иш-га солиш билимидир. Сюжети жиҳатидан мижоз ҳаёт 
сюжетига мос келади-ган китобларни ўқиш ўша ҳолатдан чиқиш йўлларини 
кўра олишга ва уларга эмоционал таъсир этишгаёрдам беради, ҳамда 
эмоционал конфликтни бар-тараф этади. 
Библиотерапиянинг бу тури ўта шиддатли бўлиб, психологнинг фаол 
бошқарувини талаб қилади. Амалда бу қуйидагича бўлади: психолог, ми-
жозга мос келувчи, унинг муаммоларига тўғри келадиган, мақсади ва шах-
сий хусуиятига мутаносиб бўлган; қийинчиликларни англаб етадиган, муам-
молар сабаби, дисгармония келиб чиқиши моҳиятини англай оладиган ва х.к. 
адабиётлар рўйхатини тўзади. 
Мижоз китоб ўқишдан олдин йўриқнома билан танишади: берилган рўй-
хатга биноан нималарга диққат эътиборни қаратиш, нималарни қолдириб ке-
тиш, ўқилгандан нималарни ўз тажрибаси билан қиёслашкерак ва нималар-ни 
амалиётида дарҳол текшириш керак. 
Мижоз китобни ўқиб чиққанидан кейин, суҳбат ўтказилади: “Нималарни 
билиш, айниқса, қизиқарли бўлди?”, “Бундан қандай фойда келиб чиқди?”, 

---

“Нима эҳтиёткорлик ва иккиланиш уйғотди?”, “Алоҳида персонажларга 
муносабатингиз қандай?”. 
__________________________________________________________ 
* Эмоция- индивиднинг ҳаяжонини рангдор субъектив реакцияси, ўз 
ҳаракатлари ёки таъсир этувчининг унга муносабати.