13-Мавзу: Табиий тусдаги фавқулодда вазиятлар, уларнинг таснифи ва тавсифи. Аҳоли ва ҳудудни табиий фвлардан муҳофаза қилиш


Иншоатларни зилзилага нисбатан мустахкамлигини оширишга каратилган чора-тадбирлар



Download 2,63 Mb.
bet5/23
Sana03.07.2022
Hajmi2,63 Mb.
#737499
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   23
Bog'liq
4-mavzu (3)

Иншоатларни зилзилага нисбатан мустахкамлигини оширишга каратилган чора-тадбирлар
Ахоли ав худудларни ФВлардан мухофаза килиш хакидаги конуни 14 моддасида курсатилган «Фавкулотда вазиятлар мониторинги ва уларнинг олдиндан башорат килиш зилзилани дахшатли офатининг окибатларини камайтириш, булажак зилзилаларини олдиндан айтиб бериш буйича анча натижаларга эришилган». Ер юзида кайси жойда ер кимирлаши мумкинлигианикланган, улар хар-хил масштабда сейсмик районлаштириш хариталарига туширилган, аммо качон содир булиши хозирча муаммо булиб турибди. Лекин бу масала буйича бутун дунё олимлари айникса Узбекистонлик сейсмолик олимлар тамонидан анча ишлар килинган.
Хозирги замонда зилзилалардан химоялаш ишини бирдан-бир йули зилзилабардош иморатларни куриш билан богликдир. Бунга курилишда сифатни ошириш ва ер силжишларини энергияси сунди. Радиоган курилмаларда фойдаланиш усуллари оркали эришилмокда.
Маълумки ер силкишида икки турдаги вертикал ва горизонтал силжишлар юзага келади. Ахолини ва худудларни ФВлардан химоя килиш тугрисидаги (4) конунининг 14 моддасида бажарилиши лозим булган вазифалар кайд этилган.
Эски ва бакувват иншоатларни емирилмаслигини олдини олиб, уларни мустахкамлаш, таъмирлаш зарур. Иншоатларнинг элементлари бир-бири билан мустахкам богланиб, яхлит бир бутун булишлари керак.
Иншоатларни хавфсизлигини таъминлаш максадида янги курилаётган ва эски имотарлар учун амалиётда кабул килинган нормаларга риоя килиш ва уни амалга ошириш чораларини куриш керак. Хозирги кунда зилзилани мониторингини ва уни содир булишини башорат килиш сейсмология илмий-текшириш институти олимлари тамонидан ва Давлат сейсмология хизмати ходимлари тамонидан амалга оширилмокда.
Курилиш майдонининг зилзилага бардошлилигини аниклаш максадида ахоли яшайдиган йирик жойларда хамда катта ахамиятга эга булган саноат, гидротехник ва мелиоратив курилиш объектларида махсус геологик, гидрогеологик ва инженерлик геологик тадкикотларни олиб боради. Шу худудлар буйича сейсмик микрорайонлаштириш харитаси тузилади. Бундай хариталар майдонларнинг зилзилага нисбатан мустахкамлигини ва курилиш ишлари олиб бориш учун кулай булган майдонларни ахтаришда фойдаланади. Бу эса куриладиган иншоатларнинг мустахкамлигини таъминлашнинг асосий гарови булади.
Иншоатларнинг заминларини зилзилага нисбатан мустахкамлигини таъминлашнинг асосий гарови булади.
Кучли зилзилалар содир буладиган худудларда бино ва иншоатларни зилзилага чидамли килиб куриш курувчилар олдидаги асосий вазифалардан биридир (антисейсмик чоралар, конструкциялар).
Биноларни куришда уларнинг заминини ташкил килган тог жинсларининг таркиби, тузилиши ва инженерлик геологик хоссаларига катта эътибор бериш керак. Уларнинг мустахкамлиги оширилади (хар хил йуллар билан). Тажрибалардан маълум булдики, хар хил таркибга эга булган жой зилзила пайтида хархил тебранади. Шунга кура бинолар турли даражада зарарланади. Иншоатларнинг зилзилага бардош бериши конструкция, антисейсмик чора тадбирлар ва курилиш материаллари сифатига хам боглик.
Бундан ташкари куриладиган иморатларнинг категорияларига караб, уларнинг мустахкамлигини ошириш учун лойихаланадиган иншоатларни 1 баллга оширилади, яъни агар 6 балл билан ер кимирласа, уни 7 баллга хисоблаб курилади.
Зилзила. Ер силкинишлари юзага келиш сабабларига куйидаги гурухларга булинади:
А – Вулкон зилзилалар
Б – Агдарилиш, упирилиш зилзилалари
В – Тектоник зилзилалар
Г – Техноген (инсоннинг мухандислик фаолияти билан боглик зилзилалар).

Download 2,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   23




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish