13. Лекция кк этнологтя 2-к

Papuaslar jamoalari 3 asosiy turga: 

1. 

 

Qon-qarindoshlik; 2.Geterogen jamoa (getera-ıynash): 3.Qıshnichilik jamoalariga bılinadi. 

Papuaslarning diniy tasavvurlari xilma-xil bılib, bazi qabilalarda totemizm, seshrgarlikka ishonch 

sham keng yoyilgan.  

Mikroneziyalilardin  kelip  shig`iwi.  Mikroneziyalilardin  kelip  shig`iw  ma`selesi  ju`da`  az 

izertlengen.  Olardin  etnikaliq  kelip  shig`iwina  ha`r  qiyli  qo`z-qaraslar  aytilgan.  Geybir  avtorlar 

Dyumon-Dyurvil`,  Meynike,  Finsh,  olardi  polineziyalilarga  kirgizedi,  a`lbette  bul  naduris.  Basqa 

birewleri,  ma`selen,  Bastian,  Gerland,  Lesson,  Shteynbaxlar  olardi  o`z  aldina  etnikaliq  gruppaga 

jatqaradi,  bul  haqiyqatliqqa  tuwri  qeledi.  Ko`pshlik  izertlewshiler  mikroneziyalilardi  aralas 

qa`wimlerge jatqizadi. En` birinshi bolip olardin kelip shig`iwina duris baha bergen rus ten`izshi alim 

F.  P.  Litke  bolip  esaplanadi.  Ol  bastan-aq  olardin  siyasiy  awhalin,  diniy  tu`sinigin,  u`rp-a`detin,  oy-

o`risin izertleydi.  Litke  korolina atawindag`ilar  polineziyalar menen tili ha`m antropologiyaliq jaqtan 

ogada  uqsas  eqen`ligin  aytadi.  Sonday-aq  qubla-shig`is  aziya  menen  tariyxiy,  ma`deniy  jaqtan 

baylanisli  ekenligin  aytadi.  Mikroneziyalilardin  kelip  shig`iw  maselesi  polineziyalilardin  ko`ship 

qoniw jollari haqqindag`i ma`sele menen tikkeley baylanisli. Usilay bolsada, bolmasada, eki etnikaliq 

gruppalar arasinda tariyxiy baylanistin` bar ekenligi so`zsiz. Usinday so`zsiz baylanis ma`deniy jaqtan 

Polineziya  menen  a`sirese  shig`is  Miqroneziyada  ku`shli,  demek,  onda  batis  ta`repi  ma`deniy  jaqtan 

Indoneziya  menen  baylanista  bolgan.  Mikroneziyanin`  u`lken  bir  bo`legi  bul  korolina  ataw  bolip,  ol 

antropologiyaliq  ta`repten  basqalarinan  go`re  jaqsi  uyrenilgen.  Mikroneziyalarda  Okeaniyanin  eki 

gruppasin da yamasa da`slepki turinde ko`riwimizge boladi. Qublasinda melaneziyalardin` elementin, 

shig`is  polineziyalardi  ushiratiwga  boladi.  Bul  eki  tiptegi  adamlar  Mikroneziyanin`  orayi  arqali  eki 

zonag`a  bo`lip  turadi.  Mikroneziyalilar  Mikroneziyanin  orayinda  jaylasqan.  Barliq  jiynalgan 

mag`liwmatlardi  jiynay  otirip,  mikroneziya  tipinin  batis  yamasa  qublada  Okeaniyalilardin 

antropologiyaliq belgisi bar zonada juzege kelgen dep juwmaq shigariw mu`mkin. Buru, Xal`maxera, 

Tselebes  atawinan  kelgen  ten`izshi  qa`wimler  batistan  kelip,  ol  jerlerdi  boysindirgan,  ha`m  jergilikli 

hayallarg`a u`ylengen. Usinin` na`tiyjesinde ha`zirgi jasawshi adamlar payda bolgan.