13-dars mavzu: Mahalliy vaqt va mintaqa vaqti. Nuqtalar orasidagi vaqt farqini aniqlash. Dunyo vaqti Vaqt

Soat mintaqalari xaritasi 
Har bir mintaqa 15° dan iborat (360°: 24 = 15°; bu yerda: 360° -Yer 
aylanasi uzunligi; 24 - sutkaning davomiyligi, soatda). Mintaqa doirasida shu 
mintaqaning o’rta qismidan o’tgan meridianning mahalliy vaqti qabul qilingan. 
Bitta soat mintaqasidagi vaqt 
mintaqa vaqti
deb ataladi. o’rtasidan bosh 
meridian o’tgan soat mintaqasi 
nolinchi (yigirma to’rtinchi) mintaqa
deb qabul 
qilingan. Mintaqalar hisobi ana shu meridiandan boshlanadi. Mintaqalar 
birinchi mintaqadan 24-mintaqagacha davom etadi. Har bir mintaqa vaqti 

---

@geografiya_test_video_slayd
qo’shni mintaqa vaqtidan 1 soatga farq qiladi.
Mintaqa vaqti quyidagi formula asosida topiladi: 
M 
= 
N 
+ 
m – f
(4) 
 
Bu yerda: M - mintaqa vaqti; N - soat mintaqasining raqami; m - mahalliy 
vaqt; f-joyning geografik uzunligi (vaqt hisobida) 
Grinvich rasadxonasi meridianining har ikki tomonidan 7°30’ oraliqdagi 
mintaqa raqami nol bo’lib, bu mintaqa vaqti 
dunyo vaqti
yoki 
xalqaro vaqt
deb 
ataladi. U quvidagi formula yordamida aniqlanadi. 
X = M – N
(5) 
 
Bu yerda: X - xalqaro vaqt (dunyo vaqti); M - mintaqa vaqti; N - soat 
mintaqasining raqami.
Mazkur mavzuga doir mashq va masalalarni yechishda ushbu qoidalarga 
amal qilinadi. 

---

@geografiya_test_video_slayd
MAVZU BO’YICHA MASHQ VA MASALALAR YECHISH
 
1-amaliy mashg’ulot. 
48° sharqiy uzunlikda joshlashgan nuqta nechanchi soat mintaqasiga 
kiradi?
 
Yechish:
 
(1) formulaga ko’ra