13 – mashg’ulot. Mavzu: So‘rg‘ichlilar (Trematoda) sinfi. Jigar qurtining tashqi, va ichki tuzilishi, rivojlanish sikli. Ishning maqsadi: J

30 - rasm. Qoramol tasmasimon chuvalchangining rivojlanishi:

1 - tuxumlar; 2 - qoramol ichagidagi lichinka; 3 - gо‘shtdagi finna: 4 - ichakdagi parazit boshchasi; 5 - parazit tanasi.

Qoramol solityori germafrodit. Erkaklik jinsiy organlari har bir bо‘g‘imda parenxima tо‘qimasi urug‘ kanalchasi boshlanib, oxirida bitta umumiy urug‘ yо‘li orqali tashqariga chiqadi. Urug‘ yо‘li bir qancha burmalar tashkil qilib, proglottidning yon tomonida sirrus qopchig‘i ichiga joylashgan qо‘shilish organi sirrusga kelib tutashadi. Urg‘ochilik jinsiy organlari proglottidning pastki qismida joylashgan bir juft tuxumdondan boshlanadi. Tuxumdon bо‘laklari qо‘shilgan joydan tuxum yо‘li chiqadi, u esa ingichka naysimon qinga tutashadi. Qinning boshlang‘ich qismi biroz kengaygan bо‘lib, urug‘ qabul qiluvchi pufakchani hosil qiladi. Uning qarama-qarshi uchi erkaklik jinsiy sistemasining teshigi yonida bitta umumiy teshikka, jinsiy kloakaga ochiladi. Bо‘g‘inning eng pastki qismida uchburchak shaklidagi sariqdon joylashgan. Uning yuuqori tomoniga qarab yuо‘nalgan naychasi tuxum yо‘li bilan qо‘shilib ootipni hosil qiladi. Ootipga Melis kanalchasi va bachadon kelib ochiladi. Bu yerda tuxum hujayralari sariq moda bilan ta’minlanadi va pо‘stga о‘raladi. Bunday urug‘langan va rivojlangan tuxumlar bachadonga о‘tadi. Natijada bachadon kengayib, unda juda kо‘p yon shoxchalar paydo bо‘ladi. Bu davrda kо‘pchilik jinsiy a’zolarning faoliyati tugaydi va ular asta-sekin yо‘qolib ketadi. Faqat kо‘p shoxchali bachadon saqlanib qoladi. Bular yetilgan bо‘g‘inlardir.