12–Mavzu: Metallarni qirqib ishlash asoslari. Mexanikaviy ishlov berish asoslari. Qirqib ishlashning sanoatdagi tutgan o‘rni. Usullari. Reja

Bir detal uchun ketgan vaqt formulasi. 

Yuqoridan shuni natija qilish mumkinki, mehnat unumini oshirish uchun bir detal uchun 

ketgan vaqtni qisqartirish kerak .  

N 

unum  = 

T 

s

 : T 

dona

 ; 

T

s 

– smena uzunlini vaqti : 420 yoki 480 min .= Const  

T 

dona

 – bir detal uchun sarf qilinadigan vaqt normasi . 

N 

unum

 – mehnat unumi. 

T

dona=

T

as

+T

er

+T

xk

+T

tan 

T

as

  –  asosiy  (texnalogik)  vaqt,  ish  bajariladigan  vaqt  .  T

er 

  -  yordamchi:  o‘rnatish, 

tushurish,  stanoqni  boshqarish  asbobni  charxlash  va  o‘zgartirish,  o‘lcham  va  h.k.    uchun  sarf 

vaqt . T

xk

- xizmatni tashkil qilish: moylash; zagatovkalarni asboblarni tiklash uchun vaqt . T

tan 

- 

tanaffus, ish paytidagi : cheqish, tualet va h.k. 

T as = Z : p.s 

Z – keskichning  ish harakati bilan o‘tgan yo‘li :  

Z = I

kirish

 +I

det 

+ I

chiqish 

= const ;  

P – zagatovkaning aylanish tezligi  

S – keskichni surish kattaligi  

Demak,  mehnat  unumini  oshirish  uchun  P  va  S  ni  oshirish  kerak.  Bularni  keragidan 

ko‘paytirilsa,  tez  yoyilib,  ishdan  chiqadi,  kamida  mehnat  unumi  past.  Demak,  buni  urganish 

kerak,  bularning  mo‘tadil  qiymatini  aniqlash  kerak  .  Buning  uchun  qirqish  jarayoni  asoslarini 

bilish zarur.