12-mavzu: yuksak usimliklar. (4 soat) Reja

3. QIRQQULOQSIMONLAR TIPI

Qirqquloqsimonlar toshko’mir davrida yer yuzida ko’p tarqalgan o’simlikhisoblanadi.U davrda daraxtsimon paporotniklarning juda katta o’rmonlari bo’lgan.Bu daraxtlarning balandligi 20-30m bo’lgan.Yerdan qazib olingan bu o’simliklarning toshga aylangan qoldiqlari va ularning tosh ko`mir davrining o`simligi ekanligini bildiradi. Hozirgi vaqtda ham Avstraliya, Yangi Zelandiya , Braziliya mamlakatlarida o`sadigan tuzilgan turlari uchraydi. Bularning tashqi ko`rinishi palmaga o`xshaydi. Qirqquloqsimonlilar moxlardan shu bilan farqlanadiki, ularning sporofit nasli yaxshi taraqqiy etgan. Moxsimonlarda ildiz bo`lmaydi, qirqquloqsimonlilarda haqiqiy ildiz bo`ladi. Qirqquloqsimonlilar quruqda o`ssa ham , ular soya salqinni yaxshi ko`radi. Qirqquloqsimonlilar orasida suvda o`sadigani ham uchraydi. Masalan: suv qirqqulog`i. qirqquloqsimonlilarning o`tkazuvchi to`qimalari yaxshi taraqqiy etgan. Ularda floema va ksilema elementlarini ko`rish mumkin. O`tkazuvchi to`qima elementlari konsentrik, yani ksilema markazida joylashgan.

Qirqquloqsimonlilar 3 sinifga bo`linadi: