12-mavzu. Kasbiy sohalar va ularning jamiyatdagi o‘rni. Informatika fanlarini kasbga yo‘naltirish Reja

Kompyuter operatori - faoliyati bevosita kompyuterda ishlash bilan bog'liq bo'lgan shaxs. Ushbu kasb taxminan 70 yil oldin birinchi kompyuterlar ixtiro qilingan davrda shakllangan. Kompyuter operatorlarining paydo bo'lishi ofis ishi, saqlash, tizimlashtirish va ma'lumotlarni qayta ishlash masalalarida haqiqiy yutuq bo'ldi. Ular har qanday segmentlarda: savdo, tibbiyot, ta'lim, harbiy-sanoat kompleksi va boshqalarda talabga ega. Zamonaviy shaxsiy kompyuter operatorlari ba'zan o'z ishlarini tajribali va ko'p vazifali mutaxassis bo'lishlari uchun kotib yoki tizim adminstratorlari vazifalari (o'qitish darajasiga qarab) bilan birlashtiradilar.
Axborot-resurs mutaxassisi. Axborot manbalari bilan ishlash zehn, tahliliy aql va ko'p ish qobiliyatini talab qiladi. Ular reklama va elektron tijoratni rivojlantirish maqsadida axborotni tarqatish, veb-resurslardan foydalanuvchilar bilan aloqa samaradorligini oshirish, korxona biznes jarayonlarini axborot bilan ta'minlash kabi ishlarni amalga oshiradilar.
Kriptograf (Shifrlovchi)—topishmoqni yaxshi topadiganlar uchun ideal kasb, masalan, elektron pochta orqali ma’lumot uzatishda himoya qilish kerak, ma'lumotlar maxfiy ma'lumotlar bazasida saqlansa, hackerlar kirib kelgan taqdirda ham u shifrlangan bo'ladi. Shifrlangan ma'lumotlar shifrni ochish uchun "kalit" ga ega bo’ladi. Ma'lumotlar harbiy yoki diplomatik bo'lishi mumkin va davlat razvedkasiga tegishli bo'lishi, har qanday tijorat tuzilishiga tegishli bo'lishi mumkin.
Tizimli dasturchi - bu kompyuter qismlarining uzluksiz ishlashini ta'minlovchi operatsion tizimlar, dasturiy ta'minot tizimlarini ishlab chiquvchisi. Tizim muhandisi individual qismlarni (protsessor, tarmoq uskunalari, operativ xotira, amaliy dasturlar va boshqalar) modullarga, modullarni esa yagona kompyuter organizmiga yoki kompyuter tarmog'iga birlashtiradigan ko'p darajali tuzilmani quradi. Masalan, kompyuterda matnlarni terishga imkon beradigan matn muharrirlari ilova mutaxassislari tomonidan ishlab chiqilgan. Qattiq diskni defragmentatsiya qilish dasturi tizim dasturchisining vazifasidir, chunki shunga o'xshash dastur va dasturlar deb ataladigan jihozlarning o'zaro ta'sirini ta'minlaydi.
Dasturchilar (C++, Phayton, C#, Java, JavaScript, PHP, Android, Swift, 1C va h.k.) - bu turli maqsadlarni amalga oshirish uchun kompyuter dasturlarini dasturlarni ishlab chiquvchisi.