12-mavzu. Foreks platformalarida ishlash Reja

12.3. FOREX bozorinig asosiy ishtirokchilari

Valyuta bozorining asosiy ishtirokchilari bo’lib quyidagilar hisoblanadi:

Tijorat banklari. Ular valyuta operatsiyalarini asosiy hajmini amalga oshirishadi. Banklarda bozorning boshqa ishtirokchilari hisob – varaqlariga ega bo’lib, ular konversion va depozit – kredit operatsiyalarini ular orqali amalga oshirishadi. Banklar (mijozlar bilan operatsiyalari orqali), bozorning valyuta operatsiyalariga bo’lgan ehtiyojini mujassamlashtiradi. Mijoz istagini qondirishdan tashqari banklar o’z mablag’lari hisobiga ham operatsiyalarni bajarishlari mumkin. Natijada valyuta bozori banklararo bitimlar bozoriga aylanib qoladi. Valyuta kurslari va foiz stavkalar harakati deganda, banklararo valyuta bozori tushuniladi.
Yirik xalqaro banklar kuniga milliardlab dollar bitimlarni o’tkazish bilan jahon valyuta bozorlariga juda katta ta’sir ko’rsatishadi. Bunday banklarga Deutsche Bank, Barclays Bank, Union Bank of Switzerland, Citibank, Chase Manhattan Bank, Standard Chartered Bank va boshqalarni keltirish mumkin.
Tashqi savdo operatsiyalarni bajaruvchi firmalar. Xalqaro savdoda qatnashayotgan kompaniyalar doimiy tarzda xorijiy valyutaga bo’lgan talab va taklifni shakllantirishadi, shuningdek, qisqa muddatli depozitlarga vaqtincha bo’sh valyuta mablag’larini joylashtirishadi va jalb etishadi. Bunda mazkur tashkilotlar valyuta bozoriga to’g’ridan – to’g’ri qatnashish imkoniga ega bo’lmaydlar, konversion va depozit operatsiyalarni esa tijorat banklari orqali olib borishadi.
Xorijiy aktivlarni joylashtirish bilan shug’ullanayotgan kompaniyalar (Investment Funds, Money Market Funds, International Corporations). Bunday kompaniyalar turli xalqaro investitsion kompaniyalar sifatida nomayon bo’ladi. Turli davlat va xorijiy korporatsiya qimmatli qog’ozlariga portfel aktivlarni joylashtirish bilan diversifikatsiyalangan siyosatni olib borishadi. Dillerlar tilida ularni shunchaki, fond yoki «funds» deb atashadi. Eng mashhur fondlardan biri muvaffaqiyatli valyuta spekulyativ operatsiyalarni o’tkazuvchi Jorj Sorosning «Quantum» va «Dean Witter» fondlaridir.
Bu turdagi firmalarga, shuningdek, xorijiy ishlab chiqarish investitsiyalarni amalga oshiruvchi yirik xalqaro korporatsiyalarni kiritish mumkin. “Kseroks”, “Nestle”, “Djeneral motors”, “British petroleum” va boshqalar tomonidan filial yoki qo’shma korxonalarni tashkil etish bo’yicha faoliyati shular jumlasidandir.