12-мавзу. Электр моторларнинг ҳимояси Режа

 
Асинхрон моторлар учун минимал кучланишли ҳимоя 
Вазифаси: 
-
ўта муҳим моторларни ўз – ўзидан ишга тушиш шартини таъминлаш; 
-
ўз – ўзидан ишга тушиш мумкин бўлган ҳолларда моторни қизиб 
кетишини олдини олиш; 
-
технологик жараён ва техника ҳавфсизлиги шартларини таъминлаш. 
 
Сабр вақти 
Ўта муҳим моторларни ўз – ўзини ишга тушишини таъминлаш шарти 
бўйича ишлаш вақти иложи борича кичик бўлиши керак. Бошқа томондан 
кучланишнинг қисқа вақтли пасайишларида моторларни ўчириш мумкин 
эмас. 
0, 5
t
c

етарли ҳисобланади. 
Технологик жараён ва техника ҳавфсизлиги бўйича моторларни 
ўчириш учун мўлжалланган ҳимоянинг сабр вақти шундай танланиши 
керакки, бунда улар тармоқда кучланиш узоқ вақт давомида пасайганда ёки 
йўқолганда, ишласин. Одатда бу 
t=9÷10 c 
ни ташкил этади. 
Иш кучланиши:
Ташқи қ.т. ўчирилгадан сўнг ўз – ўзидан ишга 
тушишни ва минимал кучланиш релесини қайтаришни таъминлаш шартлари 
бўйича: 
.
(0, 6 0, 7)
С З
НОМ
U
U



Агар ҳимоя муҳим моторларни ўчириши керак бўлса, унда қўшимча 
ишга тушириш органи 
U
кўзда тутилади: 
.
(0, 45 0,5)
С З
НОМ
U
U



Ҳимояни бажарилишига бир неча мисоллар келтириш мумкин. Схема 
вариантлари бир нечта, ҳар бири ўзини ҳусусиятларига эга. 
U
НОМ
= 6 кВ бўлган муҳим моторлар учун ҳимоя схемасини кўриб 
чиқамиз. 
Расмларда схеманинг икки варианти келтирилган. Улар бир – биридан 
кучланиш занжири (кучланиш трансформатори) бузилганда ёлғондакам 
ишлаб кетиши олдини олиш билан фарқ қилади. а) – схемада бунинг учун 
учта минимал кучланиш релелари ишлатилади: РН1

РН3; б) – схемада 
тескари кетма – кетлик кучланиш фильтридан ФНОП таъминланадиган 
максимал кучланиш релеси РН1. 
Ҳимоя схемаси икки поғонадан иборат: 
Биринчи поғона: а) РН1

РН3 ва РВ6. б) РН2 ва РВ4. 
Бу поғона ўта муҳим моторларнинг ўз – ўзидан ишга тушишини 
енгиллаштириш мақсадида муҳим бўлмаган моторларни ўчириш учун хизмат 
қилади.
.
0, 7
С З
НОМ
U
U


; 
5
.
0

t
Иккинчи поғона: а) РН4 ва РВ5; б) РН3 ва РВ5. 

---

Бу кучланиш узоқ йўқолганда муҳим моторларни ўчириш учун 
мўлжалланган
.
0,5
С З
НОМ
U
U


;
3 9
t
c
 