12-мавзу. Электр моторларнинг ҳимояси Режа

---

12-мавзу. Электр моторларнинг ҳимояси 
Режа:
1. Шикастланиш турлари ва нонормал режимлари 
2. АД ҳимоя турлари 
3. Дифференциал токли ҳимоя 
4. Асинхрон режим 
5. Ҳимоя схемалари 
 
Моторларнинг шикастланиш турлари ва нонормал режимлари 
Моторларда қўйидаги шикастланишлар бўулиши мумкин: статор 
чўлғамида кўп фазали ҳамда бир фазали қисқа туташувлар, 1 фазадаги 
чўлғамларнинг ўзаро туташуви, синхрон моторлар учун ротор чўлғамининг 
ерга уланиши. Бу шикастланишлар натижасида моторда ток ошади, тармоқда 
кучланиш пасайиши содир бўлади. Шунинг учун кўп фазали қисқа 
тутушувдан ҳимоя сабр вақтсиз ўчиришга ишлайди. 
Моторни 1 фазали қисқа тутушувдан ҳимояси тармоқнинг бетараф 
нуқтаси ҳолати билан аниқланади. 
1000 В гача тармоқларда бетараф нуқта ерга туташтирилган бўлади ва 
бу ерда 1 фазали қисқа тутушув сабр вақтсиз ўчирилади. 
Юқори 
кучланишли 
тармоқларнинг 
бетараф 
нуқтаси 
ердан 
изоляцияланган ёки ёй сўндирувчи реактор орқали уланган бўлади. Бу ерда 1 
фазали қисқа туташув кўп холларда хавфли ҳисобланмайди. Шунинг учун 
ҳимоя хабар бериш учун ишлайди. 
1 фазали қисқа туташувдан махсус ҳимоя қисқа туташув токи I
қ.т.max 

10 A бўлганда, қуввати 2 мВт дан юқори, кучланиши 1000 В гача бўлган 
моторлар учун қўлланилади. 
Чўлғамларни ўзаро туташуви натижасида номинал ток ошади, магнит 
ўзак ва шикастланмаган чўлғамлар ортиқча қизийди, бу хол изоляцияни 
янада кўпроқ бузади. Шунинги учун филтрли ток химояси таклиф этилади.
Моторларнинг нонормал режимлари: 
- 
юклама ортиши; 
- кучланишнинг пасайиши натижасида айланишлар сонини камайиши; 
- таъминловчи тармоқ фазасининг узилиши; 
- моторнинг механик қисмини шикастланиши
.