12 ma’ruza mavzu: shifraytrlar reja

11.3 jadval. Bir rzryadli komparatorning xaqiqat jadvali.

Mazkur jadvalga komparatorning strukturaviy ifodalari mos kelad, ularni (10.12) ga asosan dizyunktiv normal shaklda osonlik bilan yozishimiz mumkin.

y_l = a ~~ = a + a ; (11.9)
(11.9) asosida komparatorning sxemasini tuzamiz (11.10rasm). o‘p rzryadli sonlarni solishtirish uchun keltirilgan sxema xar bir razryad uchun qo‘llaniladi va solishtirish qo‘shimcha mantiqiy sxema yordamida yuqori razryaddan boshlab amalga oshiriladi.
Registrlar ko‘p razryadli ikkilik sonlarni yozish saqlash va uzatish (ayirish) amallarini bajarish uchun xizmat qiladi. Saqlash funksiyasidan tashqari registrlarning baxzi tiplaridn raqamli axborotlarni o‘zgartirish ya’ni soni bitta yoki bir necha azryadga siljitishi va kodlarni invertlash maqsadida foydalanish mumkin. 11.11 rasmda p –razryadli saqlash registrining sxemasi keltirilgan. Registral xar bir razryadning asosiy funksional elementi sifatida eng sodda xotira elementi trigger xisoblanadi.

11.10 rasm. Bir razryadli komparatorning sxemasi.
x₃=1signalida registr kirishlari ochiq bo‘ladi. Va raqamlarni yozish amalga oshiriladi. YOzilgan raqam T triggerlar tomonidan xotiraga olinadi va kirish berk xolatda, ya’ni x₃=0 xolatda registr ichida saqlanadi. X_s4=1 xolatda yozilgan raqam xisoblanadi, to‘g‘rirog‘i Q₀-Q_n-1 chiqishlarga chiqariladi. YOzuv oldida paydo bo‘luvchi x_R=1 signali yozilgan raqamni o‘chiradi, aniqrog‘i barcha razryadlarda nul qiymatli raqamlarni o‘rnatadi. Ko‘rib chiqilgan registrda raqam parallel kod orqali kiritiladi va chiqariladi, ya’ni signallar barcha razryadlarga bir vaqtda taxsir etadi.

Risunok 1
11.11 Rasm. Saqlash registrining sxemasi

Siljitish registrida, uning sxemasi 11.12 rasmda keltirlgan, A raqami ketma – ket kodda kiritiladi, aniqrog‘i birlik va nul signallar bitta kirishga navbati bilan ma’lum vaqt oralig‘ida kiritiladi va p – razryadli raqam registrni p – taktlar orqali to‘ldiriladi.