12-amaliy mashg‘ulot. Mezga tayyorlash texnika va texnologiyasi Ishning maqsadi va vazifasi

12-amaliy mashg‘ulot. Mezga tayyorlash texnika va texnologiyasi
Ishning maqsadi va vazifasi: mezga tayyorlashdagi texnikasini o‘rganish.
Ishni bajarish tartibi:mezga tayyorlash texnika va texnologiyasi
Ishlab chiqarish sharoitlarida mezga tayyorlash jarayoni ikki bosqichdan iborat bo‘ladi.
B irinchi bosqich – bunda, myatka 14...16 s davomida 80...85 ⁰C haroratgacha qisqa muddat qizdiriladi va 8...9 % namlikkacha (kungaboqar, zig‘ir myatkasi uchun) namlanadi, bu esa namlikni myatkada bir tekisda tarqalishini va moy sifatini pasaytiruvchi gidrolitik va oksidlanish fermentlarini inaktivatsiyalanishiga olib keladi. Mazkur jarayon shnekli inaktivatorlarda amalga oshiriladi (33-rasm).
33-rasm. Shnekli inaktivator.
Shnekli inaktivator apparati bir juft po‘lat quvurlardan (2) iborat bo‘lib, unda ikkita shneklar (5) va (6) joylashgan. Shneklar aylanmalari qisman bir-biriga o‘tgan bo‘ladi, vallar esa bir-biriga qarab harakatlanadi. Myatka yuklash bunkerida shneklar yordamida harakatlanadi. Inaktivatorning yuqorigi qopqog‘ida (4) myatkani apparatga kiritish va suv bug‘ini ortiqcha miqdorini chiqarish uchun mo‘ljallangan patrubkalar (1) o‘rnatilgan: quvurning quyi qismida esa ishlov berilgan myatkani chiqarish uchun mo‘ljallangan patrubka (8) joylashgan. Apparat bu quvurlari (7) orqali keluvchi bug‘ yordamida isitiladi, myatkani o‘tkir bug‘ bilan qizdirish va namlash uchun ikki qator joylashgan forsunkalardan (3) foydalaniladi (10...40 dona).
Ikkinchi bosqich – bu bosqichda myatka 105 ⁰C gacha isitiladi va talab etilgan namlik ko‘rsatkichigacha (masalan kungaboqar uchun 5...6 % gacha) quritiladi. Jarayon turli konstruksiyali qovurgichlarda (jarovnyalarda) – chanli, barabanli, inekli apparatlarda amalga oshiriladi.
Chanli qovurish apparatlari (jarovnyalar) nisbatan keng tarqalgan (34-rasm).

34-rasm. Chanli qovurish apparati (jarovnya).

Ular ketma-ket ishlovchi 5 yoki 7 ta chanlardan (1) iborat bo‘lib, ularning tubiga quvurlar orqali bug‘ beriladi. Chanlar valga (2) mahkamlangan bo‘lib, val past tezlikda aylanadi va unda aralashtirgich pichoqlar (3) o‘rnatilgan bo‘ladi. Mezgani bir chandan ikkinchi changa o‘tkazdirish uchun maxsus tirqishlar ko‘zda tutilgan. Chanli qovurgichlardan odatda turli xil shnekli presslarga ega agregatlar tarkibida foydalaniladi.
Shnekli qovurish apparatlari (qovurgichlar) nisbatan kam qo‘llaniladi.
Tuzilishi va ekspluatatsion jihatlaridan ular sodda va ishonchli bo‘lishiga qaramay, ular moy ishlab chiqarishni ayrim texnologik talablariga javob bermaydi. Barabanli qovurish apparatlaridan asosan chigitni qayta ishlab moy ishlab chiqarishda foydalaniladi.
Nazorat uchun savollar.
1. Mezga tayyorlash texnikasini o‘rganish?
2. Mezga tayyorlash uchun kerak bo‘ladigan texnologik uskunalar?