115 Тошова Гулноз Жўраевна

№ 1, 2021 “PSIXOLOGIYA” ILMIY JURNAL * НАУЧНЫЙЖУРНАЛ * SCIENTIFIC JOURNAL
116 
психологик воситаларини ўрганиш ишбилармонлик фаолиятида асосий ўринни эгалламоқда. 
Мулоқот психологияси фани мулоқотнинг юқорида келтирилган ва бошқа жиҳатларини 
назарий ва амалий жиҳатдан чуқур ўрганишга ёрдам беради. Шунингдек талабаларда мулоқот 
психологияси бўйича амалий кўникмаларни шакллантиришга хизмат қилади. 
Методика ва эмпирик таҳлил. Шахснинг шаклланишида у дунёга келиб, 
тарбияланаётган оиладаги муҳит, ундаги психологик иқлим, оила аъзоларининг ўзаро 
муносабатлари, боланинг ўз ота-онаси, ака-укалари, опа-сингилларига муносабати ва аксинча, 
уларнинг болага муносабати, унинг оиласидаги турмуш тарзи, шахслараро муносабатларининг 
қандай ташкил қилинганлиги каби омиллар муҳим ўрин эгаллайди. Шундай экан, соғлом 
авлодни шакллантиришда юқоридаги омилларнинг бола шахсига таъсири хусусиятларини 
ўрганиш, уларнинг салбий жиҳатларини бартараф этишда муҳим аҳамият касб этади. 
Тадқиқотимизнинг вазифаларидан бири, болаларнинг ўз оиласидаги шахслараро 
муносабатлари тизимининг жинсий ва ёш хусусиятларидан келиб чиқиб ўрганишдан иборат 
эди. Бу вазифани бажариш учун биз ўз тадқиқотимизда психологик амалиётида самарали 
қўлланиб келинаётган Н.Д.Игнатьева томонидан тақдим этилган “Болаларнинг шахслараро 
муносабатини ўрганиш” (Рене-Жилье) методикасидан фойдаландик. Боланинг оила аъзолари 
билан ўзаро муносабатлари унда шахсий хулқий сифатларининг шаклланишида таъсир 
кўрсатади. Шахсий хулқий сифатларнинг шаклланиши эса унинг шахслараро муносабатлар 
тизимида ҳиссий таркибларнинг устунлигини таъминлайди. Болада ижобий, шахсий, хулқий 
сифатларнинг шаклланиши кўпроқ кўп фарзандли оилаларда тарбияланаётган фарзандларда 
кузатилиши аниқланган. Чунки, бундай оилада таркиб топаётган болада эрта улғайиш, ўзига
ўзи хизмат кўрсатиш, муомала малакалари шаклланади.