11-sinf Informatika va axborot texnologiyalari

3. Blok-sxema ko‗rinishidagi hisoblovchi algoritmni bajaring. (Natijani m o‗zgaruvchining qiymati ko‗rinishida hisoblang).

Javob:m=14*

*Menimcha izoh berish shart emas. Chunki bu oddiy blok sxemani yechishni9-sinfda o`rgangansiz!

5. BILET

1. 
   Kompyuterning tashqi xotirasi bilan ishlash.
   

Kompyuterning tashqi xotirasiga magnit tasma, egiluvchan magnit disk –disket, optik disk – CD va DVD, flash-xotiralar edi.

Disket yuzasi temir ikki oksidli (Fe2O3) maxsus magnit qatlam bilan qoplangan. Magnit tasmada ham, magnit diskda ham axborot qattiq magnit disk kabi usulda yoziladi. Ya‘ni disket formatlanganda konsentrik aylanalar ko‗rinishidagi yo‗llarga

ajratiladi hamda yo‗llar sektorlarga bo‗linadi. Axborot disk sektorlarining yo‗llari bo‗ylab yoziladi. Disketlarda ham fayl sistemasi ish yuritadi va shuning uchun har bir sektorda identifikatsiya qilish uchun joy ajratiladi (adres maydoni), qolgan joylariga esa ma‘lumotlar yoziladi. Ma‘lumot yozish uchun ishlatiladigan qurilma, ya‘ni diskyurituvchi ikkita dvigatel bilan ta‘minlangan. Ularning biri himoya g‗ilofi ichidagi plastinkani markaz atrofida, ikkinchisi esa o‗qish/yozish kallagini disk yuzasi radiusi bo‗ylab harakatlantiradi. Himoya g‗ilofida yozishdan himoyalashning maxsus darchasi mavjud. Ishlash vaqtida bu darcha ochiq bo‗lsa, undagi axborotni faqat o‗qish mumkin bo‗lib, u diskdagi axborotni o‗chirish va o‗zgartirishdan saqlaydi. Disketdagi fayl yoki katalogni ochish yoki o‗chirish uchun ham, asosan, kontekst-menyudan foydalanilishi, bunda Enter yoki Delete klavishlaridan foydalanish mumkinligi quyi sinflardan sizga ma‘lum.

Flash-xotira va flash-disk sistema blokidagi maxsus portga ulanadi. Bu port USB (Universal Serial Bus, ya‘ni universal ketma-ket sig‗im) deb ataladi. Flash-xotira va flash- disk ustida amallar disketlardagi kabi bajariladi. Hozircha ikki turdagi USB portlar bo‗lib, USB 1.1 standarti ma‘lumot almashishning 12 Mbit/sek tezligini ta‘minlaydi, USB 2.0 da esa bu ko‗rsatkich 480 Mbit/ sek gacha bo‗ladi, ya‘ni 40 marta tezroqdir. Demak, kompyuterning xotirasi bilan bajariladigan asosiy amallar quyidagilar bo‗lib, ular operatsion sistema yoki maxsus dasturlar yordamida bajariladi.