11-sinf Biologiya

“Bio-Max-Ziyo” o’quv markazi 
37 
qayer? 
O‘simliklar va o‘simliklar bilan 
oziqlanadigan hayvonlar okeanning 
qaysi qismida tarqalgan? 
Okeanning yuqori qatlamlarida – 300 m gacha bo‘lgan chuqurlikda. 
Suv muhitida hayvon turlari soni 
ko’pmi yoki o’simlik turlari? 
Hayvon turlari soni ko’p. 
Biosferada gidrosfera qanday 
ahamiyatga ega? 
Gidrosfera Yerda hayotning barqarorligini ta’minlovchi asosiy manba 
sanaladi. Iqlim sharoitining mo‘tadilligi va suvning davriy aylanishini 
ta’minlaydi. 
Litosfera biosferaning qanday 
qobig’i? 
Litosfera
– Yerning qattiq qobig‘i. 
Tirik organizm turlarining ko‘pchiligi 
litosferaning qancha qatlamida 
yashaydi? 
Bir necha o‘n santimetr chuqurlikdagi yuqori qatlamida yashaydi 
Litosferani bir necha o‘n metr 
chuqurlikkacha kirib boradigan 
organizmlar qaysilar? 
Krot, chuvalchanglar, bakteriyalar, o‘simliklarning ildizlari 
Litosferaning ayrim bakteriyalar 
topilgan eng chuqur qismi qancha? 
3–4 km ni tashkil etadi. (yerosti suvlarida va neft quduqlarida) 
Litosferada hayot chuqurlik ortgan 
sari qanday o’zgaradi? 
Kamayib boradi 
Litosferada cheklovchi omillar 
qaysilar? 
1) yorug‘likning kamligi 
2) yuqori darajadagi harorat 
3) zichlikning kattaligi 
Litosferada harorat qanday bo’ladi? 
Har 100 m chuqurlikda harorat +3°С ga ortadi. Chuqurlik ortgan sari 
harorat ko‘tarilib boradi va +100°C da suv bug‘ga aylanadi. 
Litosferada tirik organizmlar 
tarqalishining quyi chegarasini ayting. 
Litosferada tirik organizmlar tarqalishining quyi chegarasi 
3 kilometr
chuqurlikda, harorat +100°C ga yetgan joy bilan belgilanadi. 
V.I.Vernadskiy biosferani tashkil 
etuvchi komponentlarni kelib 
chiqishiga ko‘ra nechta guruhlarga 
ajratgan va ular qaysilar? 
7 ta guruhga: 
1- Biosferaning tirik moddasi 
2- Qattiq moddalar 
3- Biogen moddalar 
4- Biogen va abiogen hosil bo‘luvchi moddalar 
5- Radioaktiv moddalar 
6- Tarqoq atomlar 
7- Kosmik moddalar 
Biosferaning tirik moddasi atamasini kim 
fanga kiritgan? 
V.I.Vernadskiy 
Tirik modda tarkibiga nima kiradi? 
Produtsentlar, konsumentlar, redutsentlar 
V.I.Vernadskiy tirik modda haqida 
qanady fikrlarni bildirgan? 
«Yer yuzida, pirovard natijaga olib keladigan oqibatlari jihatidan, tirik 
organizmlardan ko‘ra qudratliroq kuch yo‘qdir» 
Tirik modda qanday xususiyatlarga ega? 
O‘sish, ko‘payish, harakatlanish, Yer yuzi bo‘ylab tarqalish, oziq va 
yashash joyi uchun kurash, tana shakli, o‘lchami, kimyoviy tarkibining 
xilma-xilligi kabi xususiyatlarga ega. 
V.I Vernadskiy hayot paydo bo’lishi 
haqida qanday fikr bildirgan? 
Yerning paydo bo‘lishidan ko‘p o‘tmay hayot paydo bo‘lgan va u 
sayyoramizning qiyofasini o‘zgartiruvchi asosiy omillardan biri 
bo‘lgan, deb ta’kidlaydi. 
Qattiq modda tarkibiga nima kiradi? 
Qattiq moddalarga minerallar