11-sinf biologiya imtihon savollari javoblari bilet-1

BILET-17

3. 
   Odamlarda polidaktiliya va o„naqaylik dominant belgilardir. Otasi 6 barmoqli, onasi har ikkala belgiga nisbatan sog„lom oiladan chapaqay va barmoqlari soni normal bola tug„ildi. Bu oilada yana qanday fenotipli bolalar tug„ilishi mumkin?
   

3-savolga javob.

Genetic belgilash: Polidaktiliya – A O„naqaylik – B Normal barmoqlilik – a Chapaqay – b

Tug„ilishi mumkin bo„lgan bolalarning fenotipi-?

P:♂AaBb x ♀aaBb
G: ♂AaBb→AB, Ab, aB, ab; ♀aaBb→aB, ab

	AB	Ab	aB	ab
aB	AaBB Polidaktiliya, o`naqay	AaBb Polidaktiliya, o`naqay	aaBB normal barmoqli, o`naqay	aaBb normal barmoqli, o`naqay
ab	AaBb Polidaktiliya, o`naqay	Aabb Polidaktiliya, chapaqay	aaBb normal barmoqli, o`naqay	Aabb normal barmoqli, chapaqay

1. savolga javob:

Antropogen omillar biosferaga har qanday
normal barmoqli, chapaqay boladan tashqari Polidaktiliya-o`naqay,
Polidaktiliya- chapaqay, normal barmoqli-o`naqay bolalar tug`iladi

deyilganda insonning atrof-muhitga, ya‟ni tirik organizmlar, biogeotsenozlar, (bevosita va bilvosita) ta‟siri tushuniladi. Antropogen omillar insonning faoliyati

natijasida kelib chiqadigan omillardir. Antropogen ta‟sir natijasida tirik organizmlarning yashash muhiti o„zgaradi, bu esa o„z navbatida, ekotizimlarning tarkibiy qismlari o„rtasidagi bog„lanishlarning buzilishiga olib keladi. Inson o„z ehtiyojlaridan kelib chiqib tabiatga ta‟sir ko„rsatishi oqibatida o„simliklar, hayvonlarning yashash muhitlari ham o„zgaradi. Insonning tabiatga ta‟siri bevosita va bilvosita bo„lishi mumkin. Insonning bevosita ta‟siri to„g„ridan to„g„ri tirik organizmlarga qaratilgan bo„ladi. Masalan, ko„mir qazib olganda, yog„och kesganda inson ko„mir yoki o„rmonga nisbatan to„g„ridan to„g„ri yoki bevosita ta‟sir ko„rsatadi. Nooqilona, rejalashtirilmasdan hayvonlarning ko„plab ovlanishi turlar sonining keskin kamayishiga olib keladi. Insonning tabiatga ta‟sir kuchi ortib borayotganligi tabiatni muhofaza qilish choralarini ishlab chiqishni taqozo etadi. Insonning bilvosita ta‟siri iqlim, landshaftlar, atmosfera va suv
havzalarining fizik va kimyoviy ko„rsatkichlari, tuproq, o„simliklar va hayvonot dunyosini o„zgartirish orqali amalga oshiriladi. Bilvosita ta‟sirda inson tabiatning muayyan obyektiga emas, balki boshqa obyektlarga ta‟sir qiladi. Masalan, o„rmondagi daraxtlarning kesilishi daraxtlarga nisbatan to„g„ridan to„g„ri ta‟sir hisoblanadi, lekin bu o„z navbatida o„rmondagi boshqa o„simliklar va hayvonot dunyosining o„zgarishiga, tuproq yemirilishiga olib keladi. Zararkunandalarga qarshi zaharli kimyoviy moddalarning qo„llanilishi boshqa hasharotlarning hamda tuproqda yashovchi hayvonlarning ham nobud bo„lishiga olib keladi. Bunday kimyoviy moddalarning tuproqdagi va o„simliklardagi qoldiqlari oziq-ovqat mahsulotlari orqali odam salomatligiga ham ta‟sir qiladi. Inson omili organizmlarning yashash muhitini o„zgartirish bilan ham ularga bilvosita ta‟sir qilishi mumkin.

2.