11-sinf biologiya imtihon savollari javoblari bilet-1

Tabiat yodgorliklari – ilmiy, madaniy – o„quv yoki estetik jihatdan ahamiyatga ega. Davlat tomonidan qo„riqlanadigan tabiat obyektlari: daraxtzorlar, ko„llar, sharsharalar, qadimiy bog„lar, alohida daraxtlar, qadimgi
turlar.Muhofaza etiladigan tabiiy hududlar sifatida O„zbekistonda davlat qo„riqxonalari, milliy bog„, ekomarkaz, davlat buyurtma qo„riqxonalari, tabiat yodgorliklari hududlari faoliyat ko„rsatmoqda. Bu hududlarda «Qizil kitob»ga kiritilgan, yo„qolish ehtimoli bo„lgan o„simlik va hayvon turlari davlat muhofazasiga olingan.

1-savol javobi:

Mezozoy erasining yura davrida dastlabki yopiq urug„li o„simliklar paydo bo„ldi. Yopiq urug„li o„simliklarda idioadaptatsiya natijasida bir yillik, ikki yillik va ko„p yillik o„t o„simliklar, chala buta va buta, daraxtlar vujudga kelgan. Ular orasida umumiy degeneratsiyaga uchragan parazit o„simliklar ham bor. Yopiq urug„li o„simliklarda tayanch, zaxira to„plash vazifasini bajaradigan ildiz, poya, fotosintezni amalga oshiradigan barg singari morfologik, anatomik va fiziologik jihatdan takomillashgan vegetativ organlar mavjud. Bo„r davrining o„rtalariga kelib o„simliklar olamida yopiq urug„li o„simliklarning hukmronligi boshlangan. Yopiq urug„li o„simliklarning yuqori darajadagi evolutsion moslanishga egaligi Yer yuzida keng tarqalishi va rivojlanishining asosiy sabablaridan biri sanaladi. Ekologik va genetik omillar (aneuploidiya, poliploidiya)ga asoslangan adaptiv reaksiyalar natijasida har xil ekologik muhitga moslashgan turlar vujudga kelgan. Barcha o„simliklar uzoq tarixiy rivojlanish natijasida vujudga kelgan va biotsenozning asosiy tarkibiy qismi bo„lib, undagi oziq zanjirining asosini tashkil etadi va amalga oshiriladigan fotosintez jarayoni natijasida havodagi karbonat angidrid miqdori me‟yorlashadi, kislorodning miqdori ortadi.

BILET – 13.

1. 
   Agroekosistemalar. Ularning turlari va ahamiyati.
   
2. 
   Ekotizimlarning trofik strukturasi: oziq zanjiri va oziq to„riga tarif bering, misollar orqali tushuntiring.
   
3. 
   Otlar yungining kulrang belgisi ikki xil allel bo„lmagan dominant gen ishtirokida rivojlanadi. Ularda B qora, b malla rangni ifodalaydi. Boshqa xromosomada joylashgan I gen; B va b genlar funksiyasini susaytiradi va otlar rangi kulrang bo„lib qoladi. Gomozigota kulrang biya bilan malla yungli ayg„ir chatishtirilgan. F₁ da kulrang otlar olingan. Ular o„zaro chatishtirilganda F₂ 12 ta kulrang 3 ta qora va bitta malla yungli otlar olingan. Chatishtirishda ishtirok etgan biya va ayg„irning, F₁ va F₂ duragay otlarning genotipini aniqlang.