11-mavzu. Kimyo va oziq-ovqat sanoati korxonasining ishlab chiqarish samaradorligi Reja

Ijtimoiy ishlab chiqarish samaradorligini oshiruvchi eng muhim omil - bu fan va texnika taraqqiyoti bo‘lib kelgan va shunday bo‘lib qeyaadk. Oxirgi vaqglargacha fan-texnika taraqqdyoti evolyusion tarzda rivojlanib keld,i. Natijada amaldagi texnologiyalar takomillashib, mashina va uskunalar qdsman zamonaviylashdi. Bunday natija sezilarli, lekin kutilganidek emas zdi.
YAngi texnikalar bo‘yicha tadbirlarni ishlab chiqish va amaliyotga joriy qilish etarli darajada emas edi. Erkin bozor munosabatlarini shakllantirishning hozirgi sharoitida fan va texvikaning oxirgi yutuqlari asosida xalq xo‘jaligining barcha tarmoqdarida yangi texnika va texnologiyalarni joriy qilishga qaratshggan revolyusion va sifatiy o‘zgarishlarni amalga oshirish lozim.
Fan-texnika taraqqiyotining asosiy yo‘nalishlari quyidagilar:
• ilg‘or texnologiyalarni keng o‘zlashtirish: yuqori bosim va ta’sirchan kuchlar ko‘llaniladigan membranali, lazerli, plazmali texnologiyalar va boshqalar;
• ishlab chiqarishni avtomatlashtirish - yuqori mehnat unumdorligini ta’minlovchi robot texnikalar, rotorli va rotor -konveyer liniyalar, moslanuvchan avtomatlashtirilgan ishlab chiqarishni rivojlantirish;
• metall mahsulotlar, plastik qorishma, kompozitlar, metall kukunlar, keramik va boshqa progressiv tuzilshshsh materiallarning yangi shakllarini yaratish va undan foydalanish.
Bozor munosabatlari rivojlanib borishi bilan korxonalar kelajakdagi shplab chiqarishni rivojlantirishga etarli e’tibor bera boshlaydilar. YAngi texnikalarga, ishlab chiqarishni yangilashga, yangi mahsulotlarni o‘zlapggarish va ishlab chiqarishga zaruriy vositalarni yo‘llaydilar. Undan tashqari, tashkiliy shart-sharoitlar. va omillar, konstruktorlar, injenerlar, ishchilar ijodiy mehnat qilishlari uchun iqtisodiy va ijtimoiy motivlar yaratish zarur. Texnik va texnologik yangilanishlar, tashkiliy, iqtisodiy va ijtimoiy omillar mehnat unumdorligining oshishiga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi. Buning uchun yangi texnika va texnologiyalarni - joriy qilishni ta’minlash, shnlab chiqarishga mehnatni ilmiy tashkil etishning progressiv shakllarini joriy qilish. uni me’yorlashni takomillashtirish, mehnat madaniyatini oshirish, tartib-intizomga zrishish-mehnat jamoasining barqarorligani ta’minlesh lozim.
Korxonalar ishlab chiqarish faoliyatining samaradorligini oshirishning muhim omillaridan yana biri sifatida mavjud ishlab chiqarish salohiyati - asosiy va aylanma fondlar, ishchi kuchidan tejamkorlik asosida, iloji boricha unumliroq foydalanishni ko‘rsatish mumkin. Bundan tashqari ularga buyumlashgan mehnat sarflanganligi, ya’ni korxonaning bugungi egalaridan tashqari avvalgi avlod vakillarining ham mehnati mavjudligi bilan izohlash mumkin.
Erkin bozor munosabatlarining shakllanishi sharoitida ishlab chiqarish samaradorligiii oshiruvchi barcha omillarning ta’sir qilish imkoniyati sezilarli o‘zgaradi. Xalq xo‘jaligida tarkibiy o‘zgarishlar amalga oshiriladi
- u iste’molchilar talabidan kelib chiqnb, unga moslashtiriladi;
- xalq xo‘jaligishshg muhim tarmoqdari -sanoat, kurilish, transport va aloqa yuqori texnologiyalar asosida zamonaviylashtiriladi;
- jaxon fan-texnika taraqqiyoti darajasiga tenglashtiriladi;
- harbiy ishlab chiqarish konversiyalanadi;
-turli mulk shakllariga (davlat, xususiy, aksionerlik va jamoa mulkchiligiga) asoslangan ko‘p ukladli iqtisodiyotga o‘tiladi;
- xo‘jalik yuritishning barcha shakllari erkin rivojlantariladi;
-iqtisodiyot moliyaviy sog‘lomlashtiriladi;
- mamlakat xalqaro aloqalarga uzviy bog‘lanadi.
Korxonalar ishlab chiqarish faoliyatining samaradorligini oshirishda tashkiliy-iqtisodiy omillar, jumladan, boshqaruv ham muhim o‘ringa ega. Ularning ahmiyati ishlab chiqarish miqyosining o‘sishi va xo‘jalik aloqalarining murakkablashishi bilan ortib boradi. Bu omillar qatoriga birinchi o‘rinda, oqilona ishlab chiqarish shakllarini yaratish va mavjudlarini takomillashtirish - konsentratsiya, ixtisoslashtirish, kooperatsiya va kombinatsiya qilishni kiritish mumkin.