11-мавзу: йуксак архегониал ўсимликлар: мохсимонлар, плаунсимонлар, БЎҒимлилар, папоротниклар режа

Селагинеллалар тартиби Бу тартиб битта оиладан, бу оила еса битта туркумдан-Селагинелладан иборат. Селагинелла туркумининг, асосан, тропик мамлакатларда ўсадиган 600 га яқин тури учрайди, Россияда Селагинеллаларнинг 8 тури маълум бўлиб, улар Россия Европа қисмининг шимолида, Кавказ, Сибирда, Узоқ Шарқда зах ва соя жойларда ўсади. Булар ҳар хил (тенгсиз) споралар ёрдамида кўпайиши билан, бошқа қабилага кирадиган плаунлардан фарқ қилади. Селагинелла икки хил; майда (микроспора) ва йирик спора (макроспора) ҳосил қилади. Ҳар хил споралилик еволюцион (тарихий) ривожланишда катта аҳамияти бор, хусусият икки хил, яъни еркак ва урғочи ўсимта (гаметофит) вужудга келишига сабаб бўлади. Селагинеллаларни ўрганиш уруғли ўсимликларнинг ривожланишига доир кўплаб масалаларни билиб олишга имкон берди, шу сабабли селагинеллалар ботаникларни доим қизиқтириб келганлар. Машҳур рус ботаник олимлардан В.И.Беляев ва Гофмейстернинг селагинеллалар онтогенезини ўрганишлари, ХИХ асрнинг охирида, спорали ўсимликлар билан уруғли ўсимликлар ўртасидаги ноаниқликларни бартараф қилишга имкон берди. Селагинеллалар бирон амалий аҳамиятга ега емас.
5.Қирқбуғимсимонлар синфининг тузилиши
Қирқбуғимсимонлар бу синф ўсимликларининг характерли белгиси поясидаги бўғим оралиқлари билан бўғимларнинг тўғри навбатлашиши, майдалашиб бориб, тангачага айланган барглари ана шу бўғимларда доира шаклида жойлашишидан иборат. Унинг шохчалари ҳам бўғимлардан доира шаклида ўсиб чиққан. Қирқбўғимсимонлар синфи бўғимлилар бўлимининг бошқа синфларидан, асосан, поясининг ичи ковак болиши ҳамда ўсимликларнинг деарли барчасида, барглар айлана шаклида жойлашиши билан фарқ қилади. Қирқбўғимсимонларнинг поясида айлана шаклида жойлашган барглари остун-устун емас, балки бошқача навбатлашади, яъни битта доирадаги барглар, қўшни доирадаги баргларга емас, балки улар оралиғдаги бўшлиққа рўпара бўлиб туради. Қирқбўғимсимонлар спорангийларда етиладиган споралардан кўпаяди. Ушбу спорангийлар шакли ўзгарган барглар, яъни спорафилларда ҳосил бўлади. Спорафиллар қалқон шаклида бўлиб, поя учидаги ҳалқаларда жойлашади.