11-Мавзу: Қимматли қоғозлар бозори вa биржалар фаолиятинининг ҳуқуқий тартибга солиниши. Режа

11.7.Инвестиция фондлари. Хусусий инвестиция фонди;
Инвестиция фондлари — бу жисмоий ва юридик шахслар маблағларини тўпловчи ҳамда фойда олиш, акциядорлар хатарини камайтириш мақсадида ушбу маблатларни фонд номидан қимматли қоғозларга, банк ҳисоб рақамларига ва омонатларга жойлаштирувчи ташкилотдир.
Инвестиция фонди юридик шахс бўлиб, акцияларни чиқариш ва харид қилишни, қимматли қоғозлар билан бошқа битимларни амалга оширади, шунингдек, у акцияларига эгалик қилаётган корхоналарнинг ривожланишида ва фаолияти самарадорлигини оширишда акциядор ҳуқуқлари билан иштирок этади. Юқорида санаб ўтилган операциялар инвестиция фондининг махсус фаолият турига киради. Инвестиция фонди фаолиятини қимматли қоғозлар билан операцияларнинг бошқа турлари билан бирга олиб боришга йул қўйилмайди. Фондни сарфлаш билан боғлиқ барча хатарлар, уларнинг бозор нарҳлари ўзгаришидан кўрилган даромад ва зарарлар активлар қийматини ёки фонд акциялари жорий нарҳларини ўзгартириш йўли билан тўлиқ ҳажмда акциядорларнинг ҳисоб рақамларига киритилади. Инвестиция фондлари фақат очиқ акциядорлик жамиятлари куринишида ташкил этилиши мумкин.
Инвестиция фондлари икки хилга бўлинади: очиқ ва ёпиқ инвестиция фондлари. Очиқ турдаги инвестиция фондлари акцияларни уларни сотиб олиш мажбурияти билан муомалага чиқаради, яъни фонд қимматли қорозларининг эгаларига уларнинг ўрнига пул суммаси ёки мол—мулкни олиш ҳуқуқини беради, бу уставда олдиндан кўзда тутилиши лозим. Ёпиқ турдаги инвестиция фондлари акцияларни уларни сотиб олиш мажбуриятисиз муомалага чиқаради.