11-amaliy mashg‘ulot. Biznes va tadbirkorlikni investitsiyalashning ustuvor yo‘nalishlari

«Biznes-fond» 
yaratildi va u 1995 yili 
xususiy tadbirkor- lik 
va kichik 
biznesni rivojlantirishga ko’maklashish 
Fondiga 
aylantirildi. Uni 
ixtiyoriga davlat mulkini xususiylashtirishdan tushgan pulning 15% o‘tkaziladi 
(ilgari). Bu fond tartibidan 1995 yili «Madad» sug’urta agentligi ajralib chikdi. 
2.
Tadbirkorlar palatasi qoshida 1996 yil tadbirkorlarga kafolatli moliya- viy 
yordam berish Fondi yaratildi. 
3.
Mehnat Vazirligi qoshida nobyudjet banddikka ko’maklashish Fondi 
yaratildi. 
4.
Dexdon-fermer xo’jaliklari Kengashi qoshida dehqon va fermer 
xo’jaliklarini qo‘llab-quvvatlash Fondi tashkil kilindi. 
Kichik va o’rta tadbirkorlar uchun ko’pi bilan kreditni qaytarish 15% da- 
rajasida olinadi. Lekin bu mikdor mijozning shart-sharoitlariga karab o‘zgarishi 
mumkin. Bank «Biznes- fond» o‘tkazgan pulni 10 kun ichida kred- it sifatida 
mijozlarga tarqatishi kerak. Aks holda u «Biznes-fond»ga 30% mikdorida (pulidan) 
resurs sifatida to‘laydi. 
Yuridik shaxs xukuklariga ega bo‘lgan boshlang’ich tadbirkorlar ro‘yxatdan 
o‘tganlaridan so’ng yarim yil nchida 5% kredit olishlari mumkin yoki Markaziy 
bank qayta moliyalashtirish stavkasining 1/6 qismi hajmida kredit bernladi. Kichik 
korxona, fermer xo’jaliklari uchun 300 minimal ish haqi mikdorida va dehqon 
xo’jaliklari, oilaviy tadbirkorlarga dastlabki (start) kapitalini shakllantirish uchun 
150 minimal ish haki mikdorida mikrokreditlar beriladi (5%lik). Imtiyoz 
shundaki, 12 oygacha kredit foizi to‘lanmaydi. Boshqa holatlarda kredit foizi 18 — 
24 oydan keyin kaytariladi. 
Dastlabki kapitalni shakllantirish uchun kreditlar faqat yuridik shaxs 
maqomiga ega bo‘lgan mikrofirmalar va kichik korxonalar, dehqon va fermer 
xo’jaliklarga beriladi. Buning uchun ular davlat ro‘yxatidan o‘tganlaridan so’ng 6 
oydan kechikmasdan kreditlash uchun ariza topshirgan bo‘lishlari kerak. 
Nobyudjet mablag’lardan ajratilgan imtiyozli kreditlar foiz stavkasi bank marjasini 
ham o‘z ichiga oladi. Dastlabki kapital uchun nobyudjet fondi hisobidan kreditlar 3 
yil muddatga, dehqon va fermer xo’jaliklari uchun esa 2 yil muddatga beriladi. 
«Biznes-fond» yo‘li bilan kreditlar 10 yil muddatgacha berilib, bunda 2 
yildan 5 yilgacha imtiyozli davr hisoblanadi. Bunday imtiyoz loyixaning qoplanish 
muddatiga bog’liq bo‘ladi.Dehqon va fermer xo’jaliklarini qo‘llab-quvvatlash 
fondi orqali kreditlar 3 yil muddatga beriladi. 
Dastlabki (start) kapitalni shakllantirish uchun beriladigan kreditlar bo’yicha 
foizlar kreditlar berilgan kundan boshlab hisobdanadi va 12 oy o‘tgandan so’ng 
qaytarilishi kerak. Tijorat banklari tomonidan kichik va o’rta biznes subyektlari 
uchun ajratilgan kreditlar hajmi 2002 yidda 30 foizga ortdi va qariyb 265 mlrd. 
so’mni tashkil etdi. «Biznes-fond» mablag’larini 
«Privaytbank», «Hamkor-bank», «Sanoat-kurilish banki», «Uy-joy kurilish 
bank» (JSB), lardan olish mumkin. Bu banklar 12%lik kredit bera oladi.