10. Stol tennisi sport o’yini qoidalari. To’pchalar bilan maxsus mashqlar

---

 
10.Stol tennisi sport o’yini qoidalari. To’pchalar bilan maxsus mashqlar. 

Stol tennisi sport o’yini haqida. Stol tennisi o’yin texnikasi va taktikasi. To’pchalar 

bilan maxsus mashqlar. Musobaqa qoidalari. Ikki tomonlama o’quv o’yini. 
Mashg’ulot maqsadi:
Talabalarda stol tennisi texnikasi va taktikasi, to’plar bilan 
maxsus mashqlar va musobaqa qoidalarini o’qitish texnik taktik tayyorgarlikni 
oshirish va mashg’ulotlari tuzilishi xaqida bilim va ko’nikma hosil qilish. Bilim va 
tushunchalar hosil qilish ularni chuqurlashtirish, talabalarni umumiy jismoniy 
tayyorgarligini oshirish, ko’nikmalar xosil qilish, jismoniy sifatlarini rivojlantirish va 
takomillashtirish. 
 
SHarni qabul qilish va uzatish. SHarni o’yinga kiritish. SHarga to’siq qo’yish va 
zarba berish. 
Stol tennisi ham o’yin to’p uzatish, ya’ni to’pni o’yinga kiritish bilan boshlanadi. 
Uzatuvchi stolning orqa chizig’idan tashqarida turishi va uning tanasi hamda 
raketkasi stol ustida bo’lmasligi zarur. To’pni ochiq kaftdan yuqorida tashlanib, 
so’ngra raketka bilan uriladi.Uzatilgan to’p stolning uzatuvchi tomonidan sakrab 
chiqishi va to’r ustidan unga tegmasdan o’tishi hamda stolning raqibga qarashli 
tomoniga tushishi kerak.
Quyidagi hollarda to’p noto’g’ri uzatilgan hisoblanadi va uzatuvchi ochko yutqazadi: 
to’p stol ustida uzatilsa;
to’p yuqoriga tashlanmasa yoki noto’g’ri tashlansa; 
uzatayotgan o’yinchi uzatish uchun tashlagan to’pni qaytib ushlab olsa 
yoki urmoqchi bo’lib ura olmay qolsa; 
uzatilgan to’p raqib tomonga tushmasa; 
o’yinchi to’pni yurib borayotib uzatsa. 
Agar to’g’ri uzatilgan to’p raqib tomonga tushayotib, to’rga yoki uning 
ustunchasiga tegib ketsa, to’p yana qaytadan uzatiladi. SHuningdek, uzatilgan va 
to’rga tegib o’tgan to’p uchib kelayotgan paytda qaytarilsa ham to’p qaytadan 
uzatiladi.
Ochko o’ynash to’p uzatilgan paytdan boshlab tomonlardan biri ochko 
yutgunga qadar davom etadi. O’yinchi yo’l qo’ygan har bir xato uning raqibiga bir 
ochko keltiradi. O’yinchi raqibi urib o’tkazgan to’pni o’z tomonidagi stoldan birinchi 
sakrab chiqqandan keyin raketka bilan urib qaytarishi lozim. Qaytarilgan to’p raqib 
tomondagi stolga tegishi kerak. 
Raqib tomonida stolga tekkan to’p uchib o’tayotganda to’rga (uning 
qaeriga bo’lmasin) yoki ustunchaga urilgan, shuningdek, ustunchaning tashqi 
tomonidan uchib o’tgan bo’lsa ham to’g’ri qaytarilgan hisoblanadi. 
Quyidagi hollarda o’yinchi ochko yutqizadi: 

---

to’pni noto’g’ri uzatsa;
to’pni stolga tegmasdan avval uchib kelayotganda ursa; 
u qaytargan to’p raqib tomonida stolga tushmasdan boshqa tomonga uchib 
ketsa; 
to’pni qaytarayotganda, uni bir martadan ortiq ursa yoki to’pni raketka 
bilan ilib, keyin irg’itsa; 
raqib to’g’ri qaytargan to’pni o’z tomonidagi stoldan birinchi marta 
sakrab chiqqandan keyin qaytarishga ulgurmasa; 
ochko o’ynalayotgan paytda raketka ushlamagan qo’li bilan stol yuzasiga 
tegsa. 
Xar bir sport turining o’z tarixi, uning asosi va o’yinning kashfiyotchisi 
xamda rivojlanish bosqichlari bo’lgandek, stol tennisining xam o’z tarixi va 
rivojlanish bosqichlari bo’lib u o’ziga xos xususiyatlarga egadir.
Tarixiy ilmiy maqolalarda stol tennisining paydo bo’lish va rivojlanish 
bosqichlarida xar xil kelishmovchiliklar va qarama-qarshiliklar mavjud. Ba’zi 
birlari bu o’yin Angliyada desa ba’zi birlari raketka va to’p bilan o’ynaladigan 
o’yinlarni Yaponiya yoki Kitayda deb boshorat qiladilar. 
Yaponiya va Kitay tarixi bunday sportning bo’lmaganligini ko’rsatdi. 
Yevropa mamlakatlarida o’rta asrlarda to’p bilan o’ynaladigan katta tennis va 
kichik tennislarga o’xshagan o’yinlar o’ynalganligi to’g’risida ma’lumotlar 
bo’lgan.
XVI asrda Angliyada, Frantsiya mamlakatlarida to’p bilan o’ynaladigan 
o’yin o’ynalgan bo’lib, belgilangan ma’lum qoidalari bo’lmagan. 
Tarixiy matariallardan shu ma’lumki, 1874 yil Angliyalik Valpter Klopton, 
Vingfilp shaxridan yangi tennis o’yin qoidasiga ko’pdan o’xshash yangi qoida 
kashf qilib uni nomini