10-o`zb tarix qq indd

Babaaxun Salimov
basshılıǵındaǵı 
Májilis hám 
Husaynbek diywanbegi Matmuratov
basshılıǵında Qadaǵalaw Soveti dúzildi. Bul 
menen Xiywa xanlıǵında qısqa múddetke bolsa 
da konstituciyalıq monarxiya ornatıldı. 1917-jılı 
mayda Jas xiywalılar partiyası baslıǵı 
Palwanniyaz 
Yusupov
basshılıǵındaǵı delegaciya Waqıtsha 
húkimet wákilleri menen sóylesiwler ótkeriw ushın 
Tashkentke keldi. Biraq Asfandiyarxan Waqıtsha 
húkimettiń Xiywadaǵı wákili general 
Mirbadalov 
basshılıǵındaǵı áskeriy kúshlerge súyenip, iyun 
ayında Májilisti tarqatıp jiberdi. Xan ózine maqul 
adamlardan 
Artıq Axun
hám 
Ishoqxoja Xojaev
basshılıǵındaǵı jańa 
quramdaǵı Májilis hám Qadaǵalaw Sovetin shólkemlestirdi.
Jas xiywalılardan ayawsız ósh alıwǵa kirisildi. Husaynbek 
Matmuradov basshılıǵındaǵı Májilistiń 17 burınǵı aǵzası qamaqqa 
alındı hám keyin ala óltirildi. 1917-jılı noyabrde Asfandiyarxan rus 
kazakları járdeminde Májilisti pútkilley toqtatdı. Xanlıq dúzimi 
menen bolǵan gúreste jeńiliske ushıraǵan Jas xiywalılar mámleket 
aymaǵınan shıǵıp ketiwge májbúr boldı.
Xanlıqta jaǵdaydıń keskinlesip barıwı.
Xiywa xanlıǵı ǵárezsizligine 
sovet Rossiyası tárepinen sırtqı qáwipti sezgen xan qorǵanıw ilajların 
kóriwge umtıldı. Asfandiyarxan tárepinen 1918-jılı 
Junaydxan
Xiywa 
xanlıǵı qurallı kúshleri sárkardası etip tayınlandı. Junaydxannıń 
tiykarǵı atı Qurban Mamed Sardar bolıp, ol túrkmenlerdiń yawmıt 
qáwimine tiyisli bolǵan.
Asfandiyarxon
Babaaxun Salimov

---

39
Xiywa xanlıǵı aymaǵınıń bir bóliminde Ámiwdárya bólimi (orayı 
— Petro-Aleksandrovsk; házirgi Tórtkúl) dúzilgen bolıp, ol Túrkstan 
general-gubernatorlıǵı quramına kirgen. Fevral revolyuciyasınan 
keyin Tórtkúlde de sovet hákimiyatı ornatıldı. Tórtkúlde turǵan sovet 
komandirliginiń áskeriy kúshleri turaqlı túrde Xiywa xanlıǵı aymaǵına 
hújim jasap turdı. Xanǵa qarsı tárepte turǵan Jas xiywalılardıń 
kópshilik bólegi de bul jerden baspana taptı.
1918-jılı 30-oktyabrde Xiywada bolǵan Saray awdaršspaǵš aqı-
betinde Asfandiyarxan óltirildi. Taxtqa marhum xannıń úlken aǵası, 
zamanlaslarınıń pikirinshe bosań hám erksiz