10-mavzu. Xususiy kapital hisobi reja

 
Ustav 
kapitaliga 
ulushlari 
bo‘yicha 
ta’sischilar 
qarzlarining tashkil etilishi
 
4610
 
8310,
 
8320,
 
8330
 
2.
 
Ta’sischilar qarzlarining asosiy vositalar tarzida 
to‘lanishi
 
0110-0190
 
4610
 
3.
 
Ta’sischilar qarzlarining nomoddiy aktivlar tarzida 
to‘lanishi
 
0410-0490
 
4610
 
4.
 
Ta’sischilar qarzlarining pul mablag‘larini berish yo‘li 
bilan to‘lanishi
 
5010,
 
5110,
 
5210
 
4610
 
5.
 
Ta’sischilar qarzlarining boshqa aktivlar tarzida 
to‘lanishi
 
1010-1090, 
2910
 
4610
 
Ustav 
kapitalining 
oshirilishi. 
Muassislarning 
qaroriga 
ko‘ra 
mavjud 
muassislarning qo‘yilmalari oshishi, yangiliklarni jalb etish, shuningdek, xo‘jalik 
sub’ektining taksimlanmagan foydasi hisobiga ustav kapitali oshirilishi mumkin. 
Yangi muassisni (a’zo)ni jalb etish 
Yangi a’zo quyidagi hollarda jamiyat muassisi bo‘lishi mumkin: 
-
ustav kapitali ulushini bitta yoki bir necha sherikdan sotib olish yo‘li orqali; 
-
qo‘shimcha kapital kiritish yo‘li bilan. 

---

Biroq istalgan holda uning nomzodi avvalgi a’zolarning barchasi tomonidan 
ma’qullanishi lozim. 
Birinchi holatda kapital sotib olingan ulush oldingi muassis kapitali hisobvarag‘idan 
yangisinikiga o‘tkaziladi. 
Muassislar tarkibidan chiqish 
Muassis tarkibidan chiqishga hamda o‘z ulushini olishga qaror qilganda quyidagi 
provodkalar qayd etiladi: 
8330 – «Pay va ulushlar» hisobvarag‘i debeti. 
6620 – «Chiqib ketayotgan muassislardan ulushlari bo‘yicha qarzlar» hisobvarag‘i 
krediti. 
Agar muassis chiqib ketayotgan paytda MChJ ma’lum jamg‘arilgan foydaga ega 
bo‘lsa, u holda ta’sis hujjatlarida belgilangan nisbatga muvofiq unga ham, mazkur 
holatda 70% yoki 30% berilishi lozim. 
8720 – «Jamg‘arilgan foyda» hisobvarag‘i debeti. 
6620 – «Chiqib ketayotgan muassislarda ulushlari bo‘yicha qarzlar» hisobvarag‘i 
krediti. 
Muassis chiqib ketayotiganida olgan jamg‘arilgan foyda summasidan jismoniy 
shaxslardan undiriladigan daromad soliqlarini to‘lashlari lozim. Muassisning ustav 
kapitalidan (8330 hisobvaraqlardan) o‘z qo‘yilmasini qaytarib olishi hech qanday 
chegirmalarsiz sof tarzda amalga oshiriladi.
Chiqib ketayotgan muassis oldidagi qarz so‘ndirilgan holat quyidagicha aks 
ettiriladi: 
6620 – «Chiqib ketayotgan muassislardan ulushlari bo‘yicha qarzlar» hisobvarag‘i 
debeti. 
5010, 5110 – «Pul mablag‘lari» hisobvarag‘i krediti. 
Aksiyadorlik jamiyatlaridagi (korporatsiyalardagi) ustav kapitali yoki aksiyadorlik 
kapitali, odatdagidek, chiqarilgan (chiqarilishiga ruxsat etilgan) aksiyalarning nominal 
yoki e’lon qilingan qiymatiga teng bo‘ladi. 
Aksiya – aksiyadorlik jamiyati mol-mulkidagi ulushga egalik qilish huquqini 
tasdiqlovchi qimmatli qog‘oz yoki boshqacha qilib aytganda, karporatsiyaning mol-mulki 
birligidir.