10 mavzu. ShTamplash

Elastik materiallar yordamida shtamlash. Bu usuldan qalinligi 2 mm gacha bo‘lgan yuqori plastik materiallardan kichik va o‘rtacha o‘lchamdagi detallarni kam seriyalab olishda foydalaniladi. 10.6-rasm a dan ko‘rinadiki, konteynerdagi rezina o‘rindiq Z dagi list 2 puanson 1 bilan botirilganda, u zagotovkani puansonga siqib, kutilgan shaklga aylantiradi. 10.6-rasm, v da poliuretanning puanson 1 bilan cho‘zib botirish, 10.6-rasm, v da listni puanson bilan botirib 1 shtamplash va 10.6-rasm, g da esa listni bosqich bilan bosim ostida kutilgan shaklga o‘tkazish ko‘rsatilgan.





10.6-rasm. Oddiy shtamplash usullari:
a —rezina bilan shtamplash; 1 — puanson; 2 —list; 3 — rezina o‘rindiq;
b — poliuretanni puanson bilan cho‘zib botirish: I — qo‘lda: 1 — puanson;
2 —detal; 3 —matritsa; 4 —turtki; 5 — shtok; b — rezina bufer; P -holda:
/ —tashqi polzun; 2 — puanson tutqich; 3 , 6 — matritsa; 4 — ichki puanson;
5 —detal; v — botirish bilan shtamplash; 1 — opravka; 2 —zagotovka;
3 —tirak; 4 — bosqich; g —bosib shtamplash.
10.5. Rezina bilan shtamplash. Yuqori tezlikda shtamplash. Portlatib shtamplash. Elektrgidravlik shtamplash.
Zagotovkalarii portlovchi moddalar kuchida shtamplash. Bunda portlovchi moddalar sifatida porox, trotil, bizantlarda foydalaniladi.
10.7-rasmdagi sxemalardan ko‘rinadiki, shtamplashni boshlashdan avvad suv bilan tщldirilgan basseyndagi matritsa 6 ustiga list o‘rnatiladi. Qisqich 3 bilan siqilgach, matritsa 6 o‘yig‘idaga havo trubka 5 orqali so‘riladi va osilgan detanatorli zaryad portlatiladi. Hosil bo‘lgan kuchli energiya suvda katta bosimli to‘lqin berib, bu to‘lqin zagotovkani matritsa tomon siqib, shtamplaydi. Bu usul qimmatbaho uskunalar talab etmaydigan nihoyatda unumli usuldir.
Elektrogidravlik shtamplash. Bu usul yuqorida ko‘rilgan portlatib
shtamplash usuliga o‘xshash bo‘lib, shtamplashda qosil etilgan elektr
zaryadi suv to‘lqiniga o‘tib, zagotovkani matritsaga shtamplaydi. 10.7-rasmdagi sxemadan ko‘rinadiki, zagotovka matritsa 1 ga qo‘yilib, chekkasi korpus 2 bilan qisiladi, keyin matritsa o‘yigidagi havo so‘rilib, korpus suv bilan to‘ldiriladi, so‘ngra elektrod 3 orqali elektr impulsi hosil etiladi. Bunda suvda zarblovchi to‘lqin hosil bo‘lib, u zagotovkani matritsaga shtamplaydi.
Suyuqlik bilan shtamplash 10.7-rasm ye da ko‘rsatilgan.



10.7-rasm. Ilg‘or shtamplash usullari sxеmasi:
a — portlatib shtamplash: 1 — detonator zaryad: 2 —suv; 3 — qisqich halqa;
4 —zagotovka; 5 —trubka; b — matritsa; b — elektrogidravlik shtamplash:
1— matritsa; 2 — korpus; 3 — elektrod; 4 — kontakt qurilma; 5 —to‘g‘rilagich;
v —suyuqlik bilan shtamplash: 1 — plunjer; 2 — qisqich; 3 —suyuqlik;
4 —rezina g‘ilof; 5 —zagotovka; 6 — matritsa; 7 —detal.