10-мавзу. Муаммо ва муаммоли вазият илмий тадқИҚотнинг бошланғич асоси муаммо тушунчаси ва унинг моҳияти

Билим ва кўникмаларни баҳолаш материаллари

1. 
   Муаммо нима?
   

А. Ечилиши лозим бўлган масала ёки вазифа.
Б. Биз учун мавҳум бўлган барча ҳодиса ва жараёнлар.
В. Ечими бўлмаган масала.
Г. Илмий билимнинг ўсиши.

2. 
   Муаммоли вазиятга тушиб қолингач, қандай ишлар амалга оширилиши лозим?
   

А. Муаммони қўя билиш лозим.
Б. Муаммони ечиш лозим.
В. Сабр қилиш лозим.
Г. Ҳар қандай ҳолатда ҳам илмий асосга қараш лозим.

3. 
   Ҳар қандай илмий тадқиқотнинг дастлабки босқичи нимадан бошланади ?
   

А. Муаммони қўйиш.
Б. Бошқа соҳалар билан ҳам шуғулланиши ҳам лозим.
В. Кўзланган мақсадга эришиш воситаларининг аниқ мўлжали.
Г. Барча замонавий ахборот технологиялари билан танишиши лозим.

4. 
   Илмий метод нима?
   

А. Унинг ёрдамида маълум турдаги илмий вазифалар ечилади.
Б. Фақат илмий ишлар тайёрланади.
В. Барча вазифалар ечилади.
Г. Таянилганлик, даврийлик, материалистик.

5. Метод ҳақидаги билим нималарда ўз аксини топади ?

А. Қўлланмалар ва методикаларда ифодаланади.
Б. Тамойили ҳар қандай ҳақиқий илмий назария фальсификация учун очиқлигини назарда тутади
В. Фан фалсафаси ғоявий оқимларининг барчасига татбиқ этишга ҳаракат қилади.
Г. Фаннинг тадрижий ривожланишини, таҳлил аппарати, ҳақиқатни излаш жараёнини тушунтириш ва асослаш усуллари муттасил такомиллашиб борганлигини акс эттиради.

5. 
   Муаммоли вазиятнинг пировард негизи нима ҳисобланади ?
   

А) Амалиёт ҳисобланади.
Б) Назария ҳисобланади.
В) Илмийлик ҳисобланади.
Г) Ҳамма жавоблар тўғри.

6. 
   Ҳар қандай илмий билиш нимадан бошланади ?
   

А) Муаммодан бошланади.
Б) Масаладан бошланади.
В) Диссертацияни тугатишдан бошланади.
Г) Ҳамма жавоблар тўғри.
7.Билишнинг ривожланиш жараёнида объектив тарзда юзага келадиган, ечимини топиш муҳим амалий ёки назарий аҳамиятга эга бўлган масала ёки масалалар мажмуига нима деб аталади?
А) Муаммо
Б) Масала
В) Гепотеза
Г) Диссертация

8.Муаммо масала билан қандай боғланади?

А) Муаммо муҳим, мураккаб масала эканлиги қайд этилади. Ўз-ўзидан равшанки, бу фикр унча тўғри эмас. Ҳар қандай муаммо масала билан боғлиқ, деб айтиш мумкин, бироқ ҳар қандай масала ҳам муаммо бўла олмайди. Муаммо масалада ўзининг тўлиқ ифодасини топади.
Б) Ҳар қандай муаммо ўзагини бош масала ташкил этади. Мураккаб муаммо бир қанча алоҳида муаммоларга бўлиниши ва тегишли айрим масалаларда ўз ифодасини топиши мумкин.
В) Бироқ муаммонинг муҳим хусусияти шундаки, уни ечиш, уни ифодаловчи масалаларга жавоб топиш учун «эски» билим доирасидан четга чиқиш лозим.
Г) Ҳамма жавоблар тўғри.

9. Муаммоли вазият қандай намоён бўлади ?

А) Олимнинг ўзига хос хусусиятлари, чунончи: унинг касбий тайёргарлик даражаси, муаммода мўлжал ола билиши,
Б) Қотиб қолган эскича қарашлардан узоқлаша олиши, зеҳнининг ўткирлиги ва ҳоказолар.
В) Ҳар қандай муаммо ўзагини бош масала ташкил этади. Мураккаб муаммо бир қанча алоҳида муаммоларга бўлиниши ва тегишли айрим масалаларда ўз ифодасини топиши мумкин.
Г) Ҳамма жавоблар тўғри.

10. Мавжуд фаолият стратегиялари ва ўтмиш тажрибаси инсонга юзага келган қийинчиликни бартараф этиш имконини бермайдиган, мутлақо янги стратегияни яратиш талаб этиладиган вазият одатда нима деб аталади ?

А) Муаммоли вазият
Б) Илмий муаммо
В) Мушкул масала
Г) Муаммоли масала

11. Муаммо – нима?

А) Билиш жараёнининг ривожланиши мобайнида объектив тарзда юзага келувчи.
Б) Ечимини топиш муҳим амалий ёки назарий аҳамиятга эга бўлган масала ёки масалалар мажмуидир.
В) А ва Б
Г) Тўғри жавоб йўқ.

12. Нима ҳар қандай илмий тадқиқотнинг дастлабки босқичи хисобланади?

А)Фараз
Б)Гипотеза
В)Назария
Г) Муаммони қўйиш
13. Ҳар қандай масала муаммо бўла оладими?
А)ҳа
Б)йўқ
В)бўлиши мумкин
Г)масала муаммо дегани

14. Қандай муаммолар маълум даражада асосий муаммонинг режаларига ўхшаш бўлади?

А) ижтимоий
Б) илмий
В) хусусий
Г) эмпирик