10-mavzu. Kapital qo’yilmalar va kapital bozori. Korxonalar faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish. Iqtisodiy renta

Qiymatni diskontirlash. Bir yildan keyin beriladigan bir so’mning bugungi qiymati qancha bo’ladi? Bu savolga javob - foiz stavkasiga bog’liqdir. Faraz qilaylik, foiz stavkasi bo’lsin. U holda biz bir so’mni jamg’aradigan bo’lsak, uning qiymati bir yildan keyin so’mga teng bo’ladi (agar foiz stavkasi bo’lsa, bugungi bir so’m bir yildan keyin 1,5 so’mga teng bo’ladi). Demak, aytishimiz mumkinki, bir yildan keyin olinadigan bir so’mning bugungi qiymati so’mga teng, ya’ni u bir so’mdan kichik bo’ladi. Xuddi shunday ikki yildan keyin to’lanadigan bir so’mning bugungi qiymati ga teng bo’ladi. Nima uchun deganda, bir so’m foiz stavkasi bo’yicha investitsiyaga qo’yilsa, ikki yildan keyin u so’mga teng bo’ladi.
Umumlashtirib aytadigan bo’lsak, joriy diskontirlashtirilgan qiymat (Present Discount Value), ya’ni boshlang’ich yilga keltirilgan qiymat - bu ma’lum muddat o’tgandan keyin to’lanadigan bir so’mning bugungi qiymati (narxi).
Agar muddat bir yilga teng bo’lsa, ga teng.
Agar muddat yilga teng bo’lsa, ga teng bo’ladi.
Quyidagi jadvalda (3-jadval) bir dollarning har xil foiz stavkalaridagi keltirilgan qiymatlari ko’rsatilgan.
13.3-jadval.