10-Mavzu: Axborot xavfsizligiga oid asosiy tushunchalar

Intruders (hacker)

 - Axborot jinoyatchisi. Axborot xavfsizligini buzgan 

sub'ekt (shaxs, tashkilot). 

Key

 - Kalit. Shifrlash, shifrni ochish, raqamli imzo qo'yish va 

verifikatsiya(ishonib olish)da ishlatiladigan raqamli kod. Kalitlar nosimmetrik 

kriptotizimlarda juft(oshkora va mahfiy) xolda hosil qilinadi va bog'lamlarda 

saqlanadi. Simmetrik kriptotizimlarda faqat bitta(mahfiy) kalit ishlatiladi. Aralash 

kriptotizimlarda kalitlar juftiga qo'shimcha tarzda mahfiy seans aliti ishlatiladi. 

Key Escrow

 - Kalitni deponirlash. Uchinchi tomonga o'z maxfiy kalitining 

nusxasini berish amaliyoti. Bunda uchinchi tomon shifrlangan axborotni bilib olish 

imkoniga ega. 

Key Fingerprint

 - Bosma iz. Oshkora kalitni noyob tarzda 

ifodalovchi(belgilovchi) raqam va harflar qatori. Kalit egasidan telefon orqali 

Bosma izini so'rab olib o'zingizdagi uning oshkora kaliti Bosma izi nushasi bilan 

taqqoslab, kalit nusxasining haqiqiy yo qalbaki ekanini bilish mumkin. 

Key ID

 - Kalit identifikatori. Kishi o'qisa bo'ladigan kalitlar juftini noyob 

usulda belgilovchi qator. Kalitlarning ikki jufti bir xil foydalanuvchi 

identifikatoriga ega bo'lishi mumkin. Lekin kalit identifikatorlari har xil bo'ladi. 

Key Pair

 - Kalitlar jufti. Oshkora va unga mos maxfiy kalit. Oshkor kalitli 

tizimda har bir foydalanuvchi kamida bitta kalitlar juftiga ega.