10-маъруза: Тизимларни тавсифлашнинг методлари ва моделлари

Қайси ҳодисаларни асосий деб, ҳисоблаш ва қайси факторларни муҳим деб ҳисоблаш моделнинг вазифалари ва белгиланишига ҳамда ушбу модел асосида қандай тадқиқотларни олиб бориш режалаштирилганлигига боғлиқдир. Шунинг учун битта реал объектнинг функцияланиш жараёни турли хил математик тавсифга ёки моделга эга бўлиши мумкин.

Қайси ҳодисаларни асосий деб, ҳисоблаш ва қайси факторларни муҳим деб ҳисоблаш моделнинг вазифалари ва белгиланишига ҳамда ушбу модел асосида қандай тадқиқотларни олиб бориш режалаштирилганлигига боғлиқдир. Шунинг учун битта реал объектнинг функцияланиш жараёни турли хил математик тавсифга ёки моделга эга бўлиши мумкин.

Амалиётда тизимларни абстракт тавсифлашнинг қуйидаги даражалари фойдаланилади ва улар шартли равишда юқори ва паст даражали абстракт тавсифлашга киради:

Юқори даражали:

-символли ёки лингвистик:

-назарий-кўпли;

-абстракли-алгебраик;

-топологик;

Паст даражари:

-мантиқий-математик;

-назарий ахборотли;

-динамик;

-эвристик.